Εκτός των τειχών

Ο Βασιλικός έχει πάντα την ανάγκη να ζει "εκτός των τειχών", σύμφωνα με τον τίτλο του πρώτου κειμένου αυτού του βιβλίου.

Σ' αυτό ο ίδιος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να συνεχίζει τη γραμμή της ανεξάρτητης και ενωτικής δράσης που υπήρξε η γραμμή του Λαμπράκη και της γενιάς που αναφερόταν σ' αυτόν, μια γενιά που άφηνε πίσω της την τραγική κληρονομιά του εμφυλίου πολέμου και ξανάρχιζε τον διάλογο από την αρχή όπως την επαύριο της απελευθέρωσης.

Πρέπει να αναφερθούμε στη σύντομη περίοδο της συνειδητοποίησης και των βίαιων συγκρούσεων που αρχίζει με τον "μαραθώνιο" της ειρήνης που έκανε ο ανεξάρτητος βουλευτής και καθηγητής της ιατρικής Γρηγόρης Λαμπράκης το 1963, και τη δολοφονία του ένα μήνα αργότερα, ως την εκλογή της κυβέρνησης του Παπανδρέου, και τη διάλυσή της μετά το πρώτο πραξικόπημα, το πραξικόπημα του βασιλιά Κωνσταντίνου, το 1965. Στην εποχή αυτή αναφέρονται τα κείμενα αυτού του βιβλίου. Δοκίμια, έρευνες, διηγήματα δημοσιευμένα σε αθηναϊκά περιοδικά την περίοδο 1962-65. Δημοσιογραφία ποιότητας. Κι όταν λέμε ποιότητα εννοούμε κατ’ αρχάς την ακριβή πληροφόρηση του κοινού και κατά δεύτερο, αλλά καθόλου αμελητέο λόγο, τον πλούτο και τη φροντίδα της γραφής.

(Italo Calvino, απόσπασμα από τον πρόλογο της ιταλικής έκδοσης του βιβλίου "Εκτός των τειχών", 1972)

"Διάβασα το "Εκτός των τειχών" σχεδόν παιδί, γύρω στα 1970, και αμέσως μού "είπε" πολλά πράγματα. Έκτοτε επανερχόμουνα ταχτικά, ξανά και ξανά, υπήρχαν κομμάτια που τα είχα μάθει απέξω. Γιατί η δύναμη του λόγου του είναι εξαιρετική, και πολύ λίγο έχει χάσει τη φρεσκάδα της στις ενδιάμεσες δεκαετίες. Και είναι αξιοσημείωτο ότι σε κείμενα τέτοιας ηλικίας η γλώσσα είναι σα σημερινή. Θυμίζω δε ότι από το βιβλίο τούτο επιβλήθηκε στο καθημερινό νεοελληνικό λεξιλόγιο η έκφραση "εντός / εκτός των τειχών"

(Δημήτρης Φύσσας, συγγραφέας)