Υστερόγραφα Γης

ΚΡΙΤΙΚΗ



Τα Υστερόγραφα γης είναι η όγδοη ποιητική συλλογή του Βέη· όγδοη μέσα σε 30 χρόνια παρουσίας του στα γράμματα. Καθώς δεν είναι δυνατόν να επεκταθεί κανείς κρίνοντας ολόκληρο το πυκνογραμμένο αυτό βιβλίο των 80 σελίδων, αναγκαστικά θα επικεντρωθούμε στη «Δύναμη της προσευχής», το πιο ολοκληρωμένο κατά την άποψή μας ποίημά του - ή, για να είμαστε ειλικρινείς, εκείνο που περισσότερο μας έθελξε από όσα διαβάσαμε. Από τον πρώτο κιόλας στίχο του καταλαβαίνεις ότι ο άνθρωπος που χάραξε ετούτες τις γραμμές έχει βιώσει τη ζωή με τρόπο βαθύ και ουσιαστικό. Και ότι δεν αστειεύεται με αυτά που γράφει. Χωρισμένο σε 14 αριθμημένα μέρη, το ποίημα ολοκληρώνεται δραματικά και «ανασαίνει» με παύσεις και μαλακές αλλαγές της διάθεσης, με εικόνες εξωτικές και τοπία ανασυρμένα από την ξεχασμένη, θα 'λεγες, ζωή κάποιου άλλου. Ας ακούσουμε μαζί μια δυνατή λυρική του εκμυστήρευση: Ξέρω πως έρχεσαι να με βρεις μέσα στο κρύο / εσύ μόνο μπορείς να γλείψεις τις πληγές / το τελευταίο μου πρόσωπο ρημαγμένο απ' τις βροχές / θα θυμηθείς αμέσως το σημάδι στο μέτωπο / τη ραγισμένη μύτη, τον τρύπιο κρόταφο / έχω γίνει ένα με τις πέτρες / νομίζουν πως είμαι το όνειρο ενός αγάλματος / αλλά εγώ επιμένω να σε σκέφτομαι / χωρίς ηλικία ή φρόνηση / με τη δύναμη που λυγίζει ο καιρός τα ποιήματα. Ο τεχνίτης δουλεύει το υλικό του με αυτήν ακριβώς τη συνείδηση: όλα τα λυγίζει ο χρόνος - και τα ποιήματα και τις ανθρώπινες υπάρξεις. Οσο κοινότοπο και αν ακούγεται αυτό, δεν παύει να αντιπροσωπεύει τον αρχαίο καημό της τέχνης. Στην περίπτωση του Βέη και του τελευταίου του βιβλίου αυτός ο καημός κάθε άλλο παρά στείρος είναι. Ο αφηγηματικός καμβάς του μάς ανοίγει ένα ισκιερό μονοπάτι που, αν και δύσβατο, δεν έχουμε παρά να το ακολουθήσουμε όπως ο προσεκτικός στρατοκόπος ώσπου να αντικρίσουμε άξαφνα μπροστά μας το μυστικό νόημα του κόσμου και των πραγμάτων. Θα ήταν παράλειψη να μη γίνει αναφορά και σε δύο από τα ποιήματα που κλείνουν τη συλλογή: στις αφιερωμένες στον Κώστα Στεργιόπουλο «Γέφυρες» και στο σπαρακτικό «Ο Αλέξης Τραϊανός στο τηλέφωνο», ένα τρυφερό μνημόσυνο στον αυτόχειρα ποιητή της Θεσσαλονίκης. Ας κρατήσουμε τις τελευταίες αράδες από ετούτο το ποίημα: Αλέξη πάρε με στο τηλέφωνο / για να έχω έτοιμο το καλύτερο ουίσκι που κυλάει εδώ / θα φτιάξω και το μαγνητόφωνο για να μου διαβάσεις / τα καινούργια σου ποιήματα, αυτά που λες/ τα «πέντε χρόνια στο σκοτάδι» / θα φτιάξω και το μικρό μου τρένο / για να γυρίσουμε πίσω μαζί / στη Σαλονίκη.



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 28-11-2004