Η φιλοσοφία στις τρεις αρχαίες χώρες

Με το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας δεν αποβλέπει μόνο στο να επαναφέρει στο προσκήνιο μερικά από τα θέματα που χειρίσθηκε στα βιβλία, τα δημοσιεύματα ή τις διαλέξεις του, αλλά και να προσθέσει και μερικά άλλα, που αφορούν μια γενική σύγκριση των τριών φιλοσοφιών από διάφορες απόψεις, να επανατονίσει το πόσο λίγα γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες για την ινδική φιλοσοφία, και τίποτε για την Κινεζική. Δίδει επίσης πληροφορίες περί του πώς έγινε δεκτός ο δυτικός πολιτισμός από τους δύο μεγάλους αστικούς λαούς και πώς ο ανατολικός από τους δυτικούς. Δεν μπορεί να γίνει βέβαια λόγος περί σινικής επιρροής στον φιλοσοφικό στοχασμό της αρχαίας Ελλάδος, αφού δεν υπήρξε συνάντηση, ούτε όμως και από την ινδική φιλοσοφία στην ελληνική, αφού τόσο ελλειπώς είχε γίνει γνωστή στην Ελλάδα. Ο δυτικός κόσμος δεν γνώρισε τις φιλοσοφίες, Κίνας και Ινδίας, για πολλούς αιώνες, διότι δεν είχε πραγματικά στην διάθεσή της και τα στοιχειώδη κειμένά τους, παρά πολύ αργότερα.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Θα ήταν το καλό συναπάντημα, στην ανθρώπινη πορεία, αν είχαν έλθει σε επαφή και ζύμωση οι φιλοσοφίες που αναπτύχθηκαν κατά την αρχαιότητα στους τρεις ξεχωριστούς πολιτισμούς: των Ελλήνων, των Ινδών και των Κινέζων. Αλλά όλα δείχνουν πως οι δρόμοι των φιλοσόφων υπήρξαν κάπως ασύμπτωτοι. Όχι εντελώς, αφού οι Έλληνες γνώριζαν έστω και επιδερμικώς τους Ινδούς, οι Ινδοί είχαν ακούσει για τους Έλληνες και οι Κινέζοι είχαν επίσης επαφές με τους «γείτονές» τους τους Ινδούς. Οι Έλληνες βέβαια δεν συνάντησαν ποτέ τους τους Κινέζους -ήταν «κλειστοί τύποι»- παρ' όλο που φιλοσοφικώς παρουσιάζουν κάποιες συγγένειες από την εποχή του Σωκράτη και του Κομφούκιου. Όλα τα σχετικά μπορεί να τα βρει κανείς στα εφτά βιβλία του πρώην πρέσβυ Δημήτρη Κ. Βελισσαρόπουλου. Το τελευταίο του «Η φιλοσοφία στις τρεις αρχαίες χώρες: Ελλάδα, Ινδία, Κίνα» (σελ. 251) μόλις κυκλοφόρησε από τον οίκο «Γαβριηλίδης». Ο συγγραφέας πέρασε -υπηρετώντας ως διπλωμάτης- εφτά χρόνια στην Ινδία και την Κίνα. Γνωρίζει δηλαδή πρόσωπα και πράγματα από πρώτο χέρι.

ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 16/11/2001