Για την οικονομική και κοινωνική ιστορία της αρχαιότητας

Η γνώση όχι απλά της αρχαίας γραμματολογίας αλλά των κοινωνικών δομών της αρχαιότητας αποτελεί ένα από τα θεμέλια της σκέψης και του έργου του Max Weber. Ήδη με τη διατριβή του επί υφηγεσία το 1891 ο Weber είχε αποπειραθεί με καινοτόμο τρόπο να αποτιμήσει τη σημασία και την επίπτωση της ρωμαϊκής αγροτικής ιστορίας στο δημόσιο και ιδιωτικό δίκαιο, και επρόκειτο να συνεχίσει την έρευνα αυτήν μέχρι και τη δεκαετία του 1910, διευρύνοντάς την σε νέα πεδία. Στον τόμο αυτόν δημοσιεύονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα όλα τα κείμενα του κλασικού στοχαστή (εκτός της υφηγεσίας) που αφορούν οικονομικές και κοινωνικές αναλύσεις της αρχαιότητας.

Το κείμενο ομιλίας του 1896 για τους κοινωνικούς λόγους της παρακμής του αρχαίου κόσμου παραμένει υποδειγματικό για τον τρόπο της προσέγγισής του, ενώ το κείμενο για την κοινωνική οργάνωση των αρχαίων Γερμανών (1904) δείχνει τον Weber επί το έργον, στην ερμηνεία και ανάλυση αρχαίων πηγών. Το βασικότερο κείμενο του τόμου αποτελούν οι Αγροτικές σχέσεις στην αρχαιότητα (1909), ένα ανεπανάληπτο μέχρι σήμερα πανόραμα των οικονομικών, νομικών και κοινωνικών σχέσεων της μεσογειακής αρχαιότητας, που περιλαμβάνει τις κοινωνίες της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της προκλασικής και κλασικής Ελλάδας, της δημοκρατικής και αυτοκρατορικής Ρώμης. Η σημασία των μορφών γαιοκτησίας, η ποικιλομορφία των πολιτικών δομών της αρχαιότητας, από την πυργοβασιλεία μέχρι την φαραωνική μοναρχία και τον ελληνικό “δήμο”, οι πολλαπλές επιπτώσεις της χρήσης δουλικής εργασίας αποτελούν μαζί με άλλες θεματικές το αντικείμενο της ανάλυσης, σε διαρκή αντιπαραβολή με τη δυναμική των σύγχρονων κεφαλαιοκρατικών κοινωνιών.

Η πυκνότητα του κειμένου αντισταθμίζεται από τον πλούτο των ιδεών, μέσα από τις οποίες ο κόσμος της αρχαιότητας γίνεται κατανοητός στην κίνησή του, πέρα από κοινοτοπίες και ιδεοληψίες. Η μετάφραση βασίζεται στην έκδοση των Απάντων (Max Weber Gesamtausgabe), και συνοδεύεται από κατατοπιστικά σχόλια και διεξοδική Εισαγωγή.

Το βιβλίο απευθύνεται σε κοινωνικούς επιστήμονες, νομικούς, αρχαιολόγους και ιστορικούς, αλλά και σε κάθε φιλόπονο μελετητή της αρχαιότητας.