Τζοβάννι Βέργκα: Τρεις νουβέλλες. Εύα-Νέντα. Το μανιφέστο του Βερισμού-Ιστορία ενός τιρτιλί

Η «αληθινή ζωή»

Ηλίθιο επίγραμμα; Σάμπως η ζωή θα μπορούσε νάναι και «ψεύτικη»;

Κι όμως έχει δίκιο. Γιατί ο Verga δεν μιλά στα έργα του για την «εμπράγματη ζωή». Η ζωή ως πράγμα διαχειρίσιμο (όπως θα ισχυριζόταν π.χ. ένας υλιστής), αλλά για την «αλήθεια της ζωής» ως πρακτική βιωμάτων που συγκροτούν την ύπαρξη. Δεν την ανασυνθέτει -προσέξτε- την παρατηρεί ακροθιγώς ως λεπιδόπτερος της αγωνίας. Της μαδάει ένα-ένα τα φύλλα όπως το «μ' αγαπάει - δεν μ' αγαπάει» της μαργαρίτας. Δεν «χτίζει» τη ζωή - μετράει διακαώς ένα-ένα τα τούβλα του οίκου της. Κι η τέχνη; όλα κι όλα: τέχνη δηλοί «παρατήρηση φυσιολογική» (το αναφέρει κι ο ίδιος σε μία επιστολή του σαφώς). Δεν δηλοί επέμβαση. Η τέχνη -ορθώς- δεν δύναται εκών-άκων να ξεστραβώσει τη «στραβή διχάλα» της ζωής, αναμασώντας την. Μπορεί όμως αναδιπλώνοντας τα αίτια να την εξερευνήσει εξαντλητικά. Και να μας τη σερβίρει εν τέλει κομματάκια-κομματάκια ζουμερά στην πιατέλα του κυριακάτικου γεύματος της μαζεμένης οικογένειας. Να λοιπόν τι μπορεί να κάνει η τέχνη κατάντικρυ στην «αληθινή ζωή».