Ιστορία και ιδεολογία της Αγχιάλου

Το σύγγραμμα αυτό αποτελεί μια συνθετική και αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας των συμβάντων της Αγχιάλου, μιας ελληνικής πόλης του Ευξείνου Πόντου, από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον διωγμό των Ελλήνων κατοίκων της από τους Βούλγαρους εθνικιστές το 1906. Όμως ταυτόχρονα στο βιβλίο αυτό περιέχονται τα ιδεολογικά στοιχεία που δίνουν το πνευματικό στίγμα κάθε ιστορικής περιόδου.

Στην πρώτη ιστορική περίοδο περιλαμβάνονται αναφορές στους αρχαίους Θράκες, η περιγραφή της ίδρυσης της Αγχιάλου, της αρχαίας, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου της, αλλά και του εκχριστιανισμού της που προηγήθηκε της γειτνίασής της με τη «Νέα Ρώμη», η οποία συνετέλεσε στη γεωπολιτική και πνευματική της αναβάθμιση. Η Αγχίαλος από μια αρχαία πόλις-κράτος διανοιγόμενη στο «άπειρον» του ιδρυτή της Αναξίμανδρου και ακολουθώντας την πορεία των άλλων Ελληνίδων πόλεων, μεταμορφώθηκε σε μια ζωντανή κοσμόπολη στην καρδιά της Ελληνοβυζαντινής Οικουμένης.

Στη δεύτερη περίοδο περιγράφονται η εμφάνιση και η εξέλιξη των Βουλγάρων και η αλληλεπίδραση της Αγχιάλου μαζί τους, με τους Βυζαντινούς και με τους Φράγκους. Οι ειδωλολάτρες και μετέπειτα εκχριστιανισμένοι Βούλγαροι κατέκτησαν την περιοχή της Αγχιάλου, αλλά οι Βυζαντινοί συνήθως τη διεκδικούσαν και την κατείχαν μέσω πολεμικών επιχειρήσεων.

Η τρίτη περίοδος αφορά στην κατάσταση των κατοίκων της Βουλγαρίας και των Ελλήνων της Αγχιάλου κατά την Οθωμανοκρατία. Υπό την τουρκική κυριαρχία, η ευημερία και η ευμάρεια οδήγησαν την Αγχίαλο σε μεγάλη ανάπτυξη, καθιστώντας την έναν ελληνικό «παράδεισο».

Στην τέταρτη ιστορική περίοδο εξηγείται η εθνική αφύπνιση των Βουλγάρων που οδήγησε στην ανεξαρτητοποίησή τους. Έχοντας επηρεαστεί από τη θεωρία του πανσλαβισμού και τον φυλετισμό, οι Βούλγαροι άσκησαν μια εκτεταμένη αφομοιωτική πολιτική που είχε ως στόχο τον εκβουλγαρισμό και την εκμηδένιση των μειονοτήτων, ιδιαίτερα των Ελλήνων.

Η πέμπτη, πιο σύντομη περίοδος, εστιάζει στους ανθελληνικούς διωγμούς και στο ολοκαύτωμα της Αγχιάλου το 1906. Το πογκρόμ της Αγχιάλου είχε διεθνή αντίκτυπο, πλήττοντας το κύρος της Βουλγαρίας και αναβάθμισε από γεωπολιτική και διπλωματική άποψη τις δυνατότητες ανάπτυξης του Ελληνικού Βασιλείου.

Τέλος, σε ένα δοκιμιακό επίμετρο, συζητούνται οι διαδικασίες που προϋποθέτει η διάδοση της προπαγάνδας και της επιτήρησης τον 19ο και τον 20ο αιώνα, και μέχρι τη σύγχρονη Εποχή της Πληροφορίας.