Ο εθνικός διχασμός και η γαλλική κατοχή (1915-1920)

[...] Στην παρούσα μελέτη προσπαθήσαμε να φέρουμε στο φως μερικά σοβαρά γεγονότα του Διχασμού, τα οποία ή δεν ήταν ευρύτερα γνωστά ή είχαν αναφερθεί πολύ συνοπτικά, χωρίς να παρέχουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη να σχηματίσει σαφή και ολοκληρωμένη εικόνα της πραγματικότητας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα έκτροπα του γαλλικού στρατού στην ουδέτερη ζώνη, η δημιουργία ανταρτικών ομάδων στα σύνορα του κράτους των Αθηνών, τα έκτροπα των στρατευμάτων της «Εθνικής Άμυνας» στη Χαλκιδική, οι διώξεις του συνόλου σχεδόν των ιεραρχών της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδας, τα στασιαστικά κινήματα μερικών μονάδων του στρατού, που προορίζονταν για το Μακεδόνικο Μέτωπο, οι δίκες των Στρατοδικείων Λαμίας, Θήβας και Κοζάνης με εκτελέσεις αξιωματικών και οπλιτών, η ιταλική κατοχή της Ηπείρου και η ανακήρυξη από τους Ιταλούς και ρουμανίζοντες του «Πριγκιπάτου της Πίνδου», καθώς και οι δίκες του Επιτελείου και των Νοεμβριανών.

Σε μερικά σημεία γίνεται εκτενέστερη εξιστόρηση των όσων διαδραματίστηκαν στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας, διότι στην περιοχή αυτή έχουμε μια ιδιομορφία, που δεν παρουσιάζεται στην υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς στο νοτιοδυτικό τμήμα αυτής (επαρχίες Γρεβενών και Σερβίων), που ανήκε στο κράτος των Αθηνών, δημιουργήθηκε μια ουδέτερη ζώνη ελεγχόμενη αποκλειστικά από τα γαλλικά στρατεύματα. Τα στρατεύματα αυτά δεν τήρησαν αμερόληπτη στάση, όπως προέβλεπε η συμφωνία, αλλά έθεσαν σε ισχύ το γαλλικό στρατιωτικό νόμο και εφάρμοσαν αποικιοκρατική πολιτική με αρκετά έκτροπα, φόνους και βιαιότητες εις βάρος των κατοίκων, που δεν είχαν προσχωρήσει στη βενιζελική παράταξη.
Επίσης δίνουμε έμφαση και στα γεγονότα εκείνα με τα οποία οι «Σύμμαχοι» συμπεριφέρονταν σαν κατακτητές, ταπείνωσαν επανειλημμένα την επίσημη Ελλάδα και έθιξαν το φιλότιμο ενός περήφανου λαού. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι απαίτησαν, σε ένδειξη συγγνώμης από την Ελλάδα για τα Νο-εμβριανά (18-19 Νοεμβρίου 1916), να παρελάσουν τα ελληνικά στρατεύματα μπροστά στις δικές τους σημαίες, έδιωξαν τις διαπιστευμένες στη χώρα ξένες αποστολές χωρίς την έγκριση της επίσημης κυβέρνησης, περιόρισαν τον ελληνικό στρατό στην Πελοπόννησο υπό μορφή αιχμαλωσίας, κατάσχεσαν τον ελαφρό πολεμικό στόλο και το πολεμικό υλικό του στρατού, συλλάμβαναν, φυλάκιζαν και εκτόπιζαν ανεξέλεγκτα εντός και εκτός Ελλάδας Έλληνες πολίτες, έθεσαν υπό έλεγχο τα Ταχυδρομεία, τα Τηλεγραφεία και τους Σιδηροδρό-μους, επέβαλαν αποκλεισμό στα λιμάνια, για να λιμοκτονήσει ο λαός και να πιεσθεί η κυβέρνηση και γενικά απονεύρωσαν τον κρατικό μηχανισμό σε τέτοιο σημείο που παρέλυσε η χώρα.