Συναντήσεις Σεφέρης – Νίτσε - Χάιντεγκερ

Με την ποίηση μαθαίνουμε να θαυμάζουμε. Με τη φιλοσοφία μαθαίνουμε να ρωτάμε. Φιλοσοφία και ποίηση μας μαθαίνουν την τέχνη να λογαριάζουμε τη ζωή μας, θαυμάζοντας και ρωτώντας με ασυνήθιστο τρόπο, ακόμη και για πράγματα που τα θεωρούμε συνηθισμένα. Στους τόπους όπου η στοχαστική ποίηση του Γιώργου Σεφέρη συναντά τον ποιητικό στοχασμό του Φρίντριχ Νίτσε και του Μάρτιν Χάιντεγκερ αναφέρονται τα δύο δοκίμια αυτού του βιβλίου, εμπλουτισμένα με βιβλιογραφικές αναφορές για παραπέρα μελέτη και πλαισιωμένα από το φιλοσοφικό δοκίμιο του Παναγιώτη Δόικου, επίκουρου καθηγητή φιλοσοφίας του Α.Π.Θ.

Το αντί προλόγου αυτό δοκίμιο του Παναγιώτη Δόικου –πρώτο στη σειρά– με τίτλο «Η οπτική αγωνία του σώματος» μας εισάγει στην προβληματική της έντασης που βιώνει το σώμα στην αναμέτρησή του με τις μορφές του μηδενός και του απείρου, παρακολουθώντας και τις προοπτικές αυτής της αναμέτρησης. Πρόκειται για μια αγωνιώδη αναμέτρηση που βολιδοσκοπείται στη συνέχεια από τα δύο δοκίμια του Δημήτρη Βλάχου.

Στο πρώτο από αυτά που φέρει τον τίτλο «Όταν η φιλοσοφία συναντά την ποίηση…: το σώμα και ο μύθος στο έργο του Φρίντριχ Νίτσε και του Γιώργου Σεφέρη» αποκαλύπτονται οι εκλεκτικές συγγένειες στο έργο του Νίτσε και του Σεφέρη. Το σώμα, η τραγική αίσθηση της ιστορίας, η σχέση έντασης μεταξύ απολλώνιου και διονυσιακού στοιχείου, η ελληνικότητα, ο μύθος (ποίηση) και ο λόγος (φιλοσοφία) εντός του ορίζοντα κατανόησης μιας αισθητικής μεταφυσικής, είναι κάποια από τα θέματα που συνθέτουν την προβληματική του δοκιμίου αυτού ως τόπου της συνάντησής μας με τον Νίτσε και τον Σεφέρη.

Στο δεύτερο δοκίμιο με τίτλο «Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε πώς προχωρούμε…»: Γιώργος Σεφέρης – Μάρτιν Χάιντεγκερ, επιχειρείται η ανάγνωση του ποιήματος «Ένας γέροντας στην ακροποταμιά» του Γιώργου Σεφέρη με τον τρόπο του Μάρτιν Χάιντεγκερ. Τι σημαίνει να ξέρει να ρωτά κανείς, αλλά και να ξέρει να ακούει το Λόγο που συνέχει τα πράγματα αυτού του κόσμου. Ο έρωτας, η αλήθεια, η νοσταλγία για αυθεντική ζωή, η ποίηση ως προνομιακός χώρος αποκάλυψης του Είναι των όντων είναι κάποια από τα θέματα που συζητιούνται στις σελίδες αυτού του δοκιμίου.

Εδώ η φιλοσοφία του Μάρτιν Χάιντεγκερ ερωτά την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη και οι δυο μαζί, ποίηση και φιλοσοφία, ανοίγουν μονοπάτια στο δάσος. Δρόμους απορίας, αδιέξοδα μονοπάτια –όπως και να τα ονομάσει κανείς– τα μονοπάτια αυτά οδηγούν στις πηγές της αυθεντικής ύπαρξης. Στις «Συναντήσεις / Σεφέρης – Νίτσε – Χάιντεγκερ» του Δημήτρη Βλάχου ποίηση και φιλοσοφία μας προσκαλούν σε μια συνάντηση βλέμματος πάνω σε θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πρόκειται ουσιαστικά για μια πρόσκληση να λογαριάσουμε πώς προχωρούμε και κατά πού προχωρούμε… Μια πρόσκληση για λογαριασμό της ζωής μας.