Πειθώ και επιβολή

Ανάμεσα στους συνεχείς κυματισμούς της Ύστερης Αρχαιότητας, μιας εποχής μετάβασης, υπήρξαν και κάποιες περισσότερο τρικυμιώδεις στιγμές. Μια τέτοια, που πήρε διαστάσεις κρίσης, ξετυλίχτηκε στην Αντιόχεια της ανατολής κατά τα χρόνια διακυβέρνησης του Ιουλιανού. Το λείψανο ενός αγίου, του οσιομάρτυρα Βαβύλα, μίαινε τον χώρο των αρχαίων ιερών στο πανέμορφο προάστιο της Δάφνης; Αυτό ήταν που εμπόδιζε την εθνική λατρεία; Έτσι θεώρησε ο αυτοκράτορας και διέταξε την απομάκρυνσή του. Σε μια πομπή που είχε συνάμα τα χαρακτηριστικά πορείας διαμαρτυρίας, η χριστιανική κοινότητα το απομάκρυνε. Όμως λίγες μέρες μετά, το 362 μ.Χ., ξέσπασε φωτιά που κατέκαψε το ανακαινισμένο ιερό του Απόλλωνα. Έφταιγαν οι χριστιανοί; Έφτασε τυχόν ο θυμός του Απόλλωνα για την πολυετή εγκατάλειψη του ιερού του από τους Αντιοχείς; Η σύγκρουση και η κρίση κλιμακώθηκαν σε μια ιστορία που είχε αίμα και δάκρυ. Εντούτοις, αν μελετήσει κανείς προσεκτικά τα έργα τριών από τους πιο σημαντικούς στοχαστές της περιόδου, θα δει βαθύτερες και πολύπτυχες σκέψεις που φωτίζουν το ζήτημα διαφορετικά. Τελικά, ο αυτοκράτορας Ιουλιανός, ο περίφημος ρητοροδιδάσκαλος Λιβάνιος και ο χριστιανός άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος οδήγησαν τη σύγκρουση ή προέκριναν τη συνοχή και την πειθώ; Μια πολυεπίπεδη εξερεύνηση πέρα από τα προφανή.