Ο προσδιορισμός της ποινής

Το έργο «Ο προσδιορισμός της ποινής στα στάδια της επιμέτρησης και της έκτισης» μελετά την πρακτική λειτουργία του ισχύοντος ποινικού κυρωτικού συστήματος, εξετάζοντας τη διαδικασία προσδιορισμού του ύψους, καθώς και του τρόπου έκτισης της ποινής. Στο πλαίσιο αυτό, επισκοπούνται οι θεσμοί που προσδίδουν ελαστικότητα στην ποινή τόσο στο στάδιο της επιμέτρησης όσο και σε εκείνο της επιβολής και έκτισής της. Συγκεκριμένα:

Στο πρώτο μέρος οριοθετείται μέσα από μία σύντομη εισαγωγή το πεδίο έρευνας. Αναφέρονται οι εννοιολογικές όψεις έκφρασης της ποινής, και το πόνημα εξετάζει τους θεσμούς από τους οποίους η ποινή μεταβαίνει από τη μία όψη της στην άλλη και μέσα από τους οποίους προσδιορίζεται τελικά η ποινή που θα επιβληθεί και ο τρόπος που εκείνη θα εκτιθεί. Επισκοπείται, ο τρόπος λειτουργίας των θεσμών αυτών, ώστε να καταστεί εφικτός ο έλεγχος της πρακτικής εφαρμογής του προσδιορισμού της ποινής στα στάδια της επιμέτρησης και της έκτισης, από τον οποίο εξάγονται θεωρητικά συμπεράσματα.

Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται ο προσδιορισμός της ποινής στο στάδιο της επιμέτρησης. Δηλαδή, η διαδικασία που ακολουθείται για τη συγκεκριμενοποίηση της γενικώς απειλούμενης στο νόμο ποινής σε απόλυτη τιμή. Στο πλαίσιο αυτό, μέσα από τέσσερα υποκεφάλαια, εξετάζεται η ελαστικότητα της ποινής κατά το στάδιο της επιμέτρησης και γίνεται διεξοδική ανάλυση τόσο των λόγων μείωσης και επαύξησης της ποινής όσο και της επιμετρητικής διαδικασίας. Σημειώνονται, παράλληλα τόσο τα πρακτικά προβλήματα που δημιουργούνται όσο και θεωρητικές επισημάνσεις, στο τέλος κάθε υποκεφαλαίου.

Το τρίτο μέρος ασχολείται με το στάδιο της επιβολής και της έκτισης της ποινής. Ειδικότερα, ελέγχεται η διαδικασία κατά την οποία ορίζεται ο συγκεκριμένος τρόπος που θα εκτιθεί η τελικώς επιβληθείσα ποινή. Αναλύονται, λοιπόν, μέσα από επτά υποκεφάλαια, οι θεσμοί που προσδίδουν ελαστικότητα στην ποινή κατά το στάδιο της επιβολής και έκτισης και συγκεκριμένα της αναστολής, μετατροπής, αναβολής και διακοπής εκτέλεσης της ποινής, κατ’ οίκον έκτισης της ποινής, απόλυσης υπό όρο, απόλυσης υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση. Τέλος, αναφέρονται οι περιπτώσεις από τις οποίες οριοθετείται το τέλος των ποινών. Επισημαίνονται και εδώ πρακτικά προβλήματα και θεωρητικές παρατηρήσεις, στο τέλος κάθε υποκεφαλαίου.

Στο τέταρτο μέρος λαμβάνει χώρα μία συνολική αποτίμηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου που διέπει τον προσδιορισμό της ποινής στα στάδια της επιμέτρησης και της έκτισης. Οι παρατηρήσεις που σημειώθηκαν στο τέλος κάθε υποκεφαλαίου συναξιολογούνται και συνεκτιμώμενες καταλήγουν στη διαπίστωση του γενικότερου προβλήματος, αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας του προσδιορισμού της ποινής που θα επιβληθεί και του τρόπου που εκείνη θα εκτιθεί, τις συνέπειες που δημιουργούνται από αυτό, ενώ παράλληλα διατυπώνονται προτάσεις για τη λύση του. Στην κατεύθυνση αυτή, το έργο καταλήγει στο ότι η λύση ανάγεται αφενός στην αποκλιμάκωση των προβλεπόμενων ποινών και αφετέρου στην επιστροφή των θεσμών που προσδίδουν ελαστικότητα στην ποινή στη δικαιοπολιτική τους βάση.