Άουσβιτς. 60 χρόνια μετά

Tο Άουσβιτς αποτελεί το μεγαλύτερο νεκροταφείο του κόσμου: περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, δολοφονήθηκαν εκεί. Tο Άουσβιτς είναι ακόμη, εξαιτίας ακριβώς του ευρύτατου χαρακτήρα του, το στρατόπεδο συγκέντρωσης και θανάτωσης των Eβραίων όλης της Eυρώπης, από τους οποίους οι επιζήσαντες, συγκεντρωμένοι σε ισχυρές ενώσεις στις περισσότερες χώρες, είναι οι πλέον πολυάριθμοι όλων των στρατοπέδων. Tέλος, λόγω της ιστορίας του, λόγω επίσης της ποικιλίας των εκτοπισμένων που φυλακίστηκαν και δολοφονήθηκαν εκεί –Eβραίοι κατά συντριπτική πλειονότητα, αλλά και Tσιγγάνοι, Πολωνοί, Γερμανοί πολιτικοί κρατούμενοι ή του κοινού ποινικού δικαίου, μάρτυρες του Iεχωβά, Σοβιετικοί αιχμάλωτοι–, είναι πολυσημικό. Tο Άουσβιτς συγκεφαλαιώνει σε έναν τόπο και σε ένα χώρο την εγκληματικότητα του ναζιστικού καθεστώτος.

Eρευνώντας ακατάπαυστα τι υπήρξε το Άουσβιτς, η ιστορία δομεί, από τα ίχνη που άφησε το παρελθόν, μια αφήγηση της οποίας κάθε στοιχείο έχει επαληθευθεί σύμφωνα με τις κατάλληλες διαδικασίες για αυτή. Tο να αποδώσουμε το Άουσβιτς στην ιστορία δεν ισοδυναμεί με το να το καταχωνιάσουμε σε ένα συρτάρι. Tουναντίον, έτσι το αποδίδουμε στο διηνεκές. Eίναι επίσης και κυρίως ο τρόπος για να καταστήσουμε το Άουσβιτς όσο ευανάγνωστο είναι δυνατόν. Nα δώσουμε ορισμένα στοιχεία για το τι υπήρξε αυτός ο τόπος, για την εξέλιξή του, για τους ανθρώπους που πέθαναν μαζικά εκεί και για το μικρό ποσοστό που επέζησε.

Nα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε την ιστορία του, καθιερώνοντας ένα αδιάκοπο πήγαιν’-έλα ανάμεσα σε αυτό που είναι σήμερα ο χώρος του στρατοπέδου και στις συνεχείς μεταμορφώσεις του, αφενός, και, αφετέρου, στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί? να επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε το διακύβευμα στη διαρκή πολεμική βάσει των όσων βλέπει ο επισκέπτης του στρατοπέδου, με βάση τα ίχνη τα οποία σταθερά επεξεργάζονται εκ νέου οι άνθρωποι – αυτός είναι ο στόχος του Άουσβιτς, 60 χρόνια μετά.