Ο κλέφτης του στρατοπέδου

1967. Ο πόλεμος του Βιετνάμ βρίσκεται στο αποκορύφωμά του. Τρεις νεαροί αλεξιπτωτιστές ολοκληρώνουν την εκπαίδευσή τους και περιμένουν να μετατεθούν στο πεδίο της μάχης. Γύρω τους πληθαίνουν οι διαδηλώσεις των ειρηνιστών. Η φωτιά που ξεσπά στο γειτονικό δάσος θα γίνει το σκηνικό για το ξέσπασμα της βίας που υποβόσκει. Οι τρεις άνδρες οδηγούνται σε μια ανόητη, άδικη πράξη, έτσι, χωρίς προφανή αιτία, σε μια στιγμή παράλογης ανδρικής αδελφοσύνης. Η αυτοπεποίθησή τους, όμως, και η φιλία τους θα ενισχυθούν - μια φιλία που θα διαταραχθεί λίγο αργότερα, εξαιτίας των αλλεπάλληλων κλοπών που θα σημειωθούν στο στρατόπεδο.
Με οξυδέρκεια και ευαισθησία, με διαύγεια, ανεκτικότητα και πολλή γενναιοδωρία, ο συγγραφέας καταφέρνει να μετατρέψει μια φαινομενικά απλή ιστορία σε υψηλή λογοτεχνία, ρίχνοντας φως στα μυστικά που κρύβουν οι ήρωές του – στα μυστικά που κρύβουμε όλοι μας.

Κριτική:

ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΤΟΜΠΑΪΑΣ ΓΟΥΛΦ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΛΕΦΤΗΣ, ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣ Ή ΑΚΟΜΗ ΣΥΝΕΤΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ. ΚΙ ΟΜΩΣ, ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ, ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ- ΕΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΩ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ- ΚΑΙ ΜΕ ΚΙΝΗΤΗΡΙΟ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΝ ΠΛΗΞΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΩΝΑ

Οι πρωταγωνιστές αυτής της νουβέλας του Τομπάιας Γουλφ (γενν. 1945) που κέρδισε το 1985 το βραβείο Ρen/Faulkner, είναι επίστρατοι που εκπαιδεύονται εν έτει 1965 πριν σταλούν στο Βιετνάμ. Οι βομβαρδισμοί του Λίντον Τζόνσον έχουν αρχίσει, τα φέρετρα με την αστερόεσσα έχουν πολλαπλασιαστεί, οι διαδηλώσεις κατά του πολέμου έχουν αρχίσει έξω από το στρατόπεδο της Βόρειας Καρολίνας όπου και εκτυλίσσεται μεγάλο μέρος της ιστορίας. Ο Μπίσοπ, ο Λιούις και ο Χάμπαρντ νιώθουν απελπιστικά μόνοι καθώς τη Μέρα της Ανεξαρτησίας βρίσκονται να φυλάνε μια αποθήκη πυρομαχικών στο μέσον του πουθενά, ενώ οι υπόλοιποι στρατιώτες έχουν εξόδου. Όταν μια φωτιά ξεσπάει στην περίμετρο του στρατοπέδου εμφανίζονται δυο αστυνομικοί συστήνοντάς τους να απομακρυνθούν. Οι τρεις νεοσύλλεκτοι θα απειλήσουν με τα όπλα τους τους αστυνομικούς τηρώντας τυφλά τις οδηγίες του επιλοχία τους να μην πλησιάσει κανείς τις εγκαταστάσεις. Θα θέσουν έτσι σε κίνδυνο την περιοχή καθώς με την παραμικρή σπίθα η αποθήκη μπορεί να τιναχθεί στον αέρα. Ταυτόχρονα νιώθουν άντρες και, νιώθοντας άντρες, συνειδητοποιούν αυτό που παραλίγο να κάνουν. Οι ζωές τους αποκτούν πρόσκαιρα ενδιαφέρον, η ανία έχει νικηθεί.

O κλέφτης του στρατοπέδου έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με το μυθιστόρημά του Το παλιό σχολείο (Πόλις). Με διαρκείς αλλαγές στον τόνο, το πρόσωπο και την οπτική γωνία της αφήγησης, επιδιώκει τη μυθοπλαστική αντικειμενικότητα και αναδεικνύει τις μικρές ανθρώπινες ιστορίες κάτω απ’ τον ορυμαγδό των μεγάλων γεγονότων. Η συγκίνηση εκμαιεύεται άκοπα, σαν ο αναγνώστης να την επινοεί ο ίδιος, οδηγούμενος επιδέξια στα βαθύτερα στρώματα της μοναξιάς και της αλλοτρίωσης.

Οι ήρωές του επιλέγουν τη χειρότερη δυνατή λύση- τον στρατό- ως απάντηση στις πληκτικές ζωές τους και στην άσκοπη αναζήτηση νοήματος. Όμως και στη συνέχεια, τα διχαλωτά μονοπάτια της ζωής τους οδηγούν στις χειρότερες δυνατές επιλογές. Η έλλειψη τρυφερότητας και γυναικείας συντροφιάς (έξοχη η σκηνή όπου λέει στην ξεπεσμένη πόρνη ότι την αγαπάει κι εκείνη τον απειλεί μ’ ένα μαχαίρι γιατί θεωρεί ότι την κοροϊδεύει) οδηγεί λ.χ. τον Λιούις να γίνει κλέφτης μέσα στο ίδιο το στρατόπεδο. Ο Χάμπαρντ θα λιποτακτήσει και θα την κοπανήσει στον Καναδά. Και ο Μπίσοπ θα γίνει καλός οικογενειάρχης και πολίτης αφού υπηρετήσει στο Βιετνάμ, όπως και ο ίδιος ο Γουλφ - εμπειρία που αποτύπωσε σε ένα άλλο βιβλίο του, το Ιn Ρharaoh's Αrmy. Κι όμως, το χειρότερο παρά τρίχα έχει αποφευχθεί, αν και θα στοιχειώνει τη σκέψη του Μπίσοπ για όλη την υπόλοιπη ζωή του: η καταστροφική έκρηξη στην αποθήκη των πυρομαχικών, στην οποία παραλίγο να οδηγήσει η ανευθυνότητά τους και που «θα ήταν στ’ αλήθεια κάτι ξεχωριστό».

ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009, από τον Μιχάλη Μοδινό