Κόκκινος Δράκος

Ένας ψυχοπαθής δολοφόνος κυκλοφορεί ελεύθερος. Κάθε φορά που γεμίζει το φεγγάρι, σκοτώνει ολόκληρες οικογένειες με τον πιο φρικτό τρόπο. Η αστυνομία δεν έχει κανένα στοιχείο. Φοβούνται ότι δεν μπορούν να τον σταματήσουν κι ότι την επόμενη πανσέληνο άλλη μια οικογένεια θα αντικρίσει το πρόσωπο του Κόκκινου Δράκου, όπως αποκαλεί τον εαυτό του. Το πρόσωπο του Θανάτου...
Γι' αυτό, παρ' όλο που έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση, επιστρατεύεται ο Γουιλ Γκράχαμ, ειδικός ερευνητής του FBI, με ξεχωριστό ταλέντο στο κυνήγι παρανοϊκών εγκληματιών. Ο τελευταίος που συνέλαβε, ο δόκτωρ Χάνιμπαλ Λέκτερ, παραλίγο να τον σκοτώσει. Έχετε ακούσει για τον δόκτορα Λέκτερ; Ακόμα και μέσα στη φυλακή είναι επικίνδυνος. Ο Γκράχαμ το ξέρει. Όμως έχει αποφασίσει να ζητήσει τη βοήθειά του. Και ίσως αυτό να είναι το τρομερότερο λάθος που έχει κάνει ποτέ στη ζωή του...

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο Τόμας Χάρις, γεννημένος το 1940 στο Τζάκσον του Τενεσί, μεγαλωμένος στο Ριτς του Μισισιπή, αν και θεωρείται ένας άκρως επιτυχημένος συγγραφέας, δεν είναι πολυγραφότατος - το αντίθετο μάλιστα. Με σπουδές αγγλικής φιλολογίας, συντάκτης του Ασοσιέιτεντ Πρες στη Νέα Υόρκη, μετά την επιτυχία του πρώτου του μυθιστορήματος Black Sunday (1975), που έγινε ταινία από τον Τζον Φρανκεχάιμερ, εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία και αφοσιώθηκε στη συγγραφή (βλέπε τα «Βιβλία» της 16ης Απριλίου 2000). Εξι χρόνια μετά ολοκλήρωσε τον Κόκκινο δράκο, το μυθιστόρημα στο οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά ο δόκτωρ Χάνιμπαλ Λέκτερ, ο πιο διάσημος κανίβαλος στην ιστορία της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου - μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Μάικλ Μαν με τον τίτλο Ο ανθρωποκυνηγός. Ακολούθησε το 1988 Η σιωπή των αμνών, το πιο εμβληματικό μυθιστόρημα στον χώρο των θρίλερ, που γυρίστηκε ταινία από τον Τζόναθαν Ντέμι και απέσπασε πέντε Οσκαρ, ενώ το 1999 κυκλοφόρησε ο Χάνιμπαλ - σκηνοθέτης της ομώνυμης ταινίας ο Ρίντλεϊ Σκοτ -, το πιο πολιτικό μυθιστόρημα του συγγραφέα, το πιο λογοτεχνικό από κάθε άποψη, καρπός ενός ανήσυχου και ζωηρού πνεύματος.

Ο Κόκκινος δράκος - μεταφέρθηκε ξανά στον κινηματογράφο από τον Μπρετ Ράτνερ με πρωταγωνιστή για τρίτη φορά τον Αντονι Χόπκινς - είναι ένα θρίλερ με πρωταγωνιστές έναν ψυχοπαθή δολοφόνο και έναν πράκτορα του FBI, τον Γουίλ Γκράχαμ. Ο τελευταίος έχει εξειδικευθεί στην ανακάλυψη και εξουδετέρωση παρανοϊκών εγκληματιών, ένας εκ των οποίων είναι και ο έγκλειστος στη φυλακή Χάνιμπαλ Λέκτερ. Οπως η νεαρή πράκτορας Κλαρίς Στέρλινγκ στη Σιωπή των αμνών, έτσι και ο Γκράχαμ στον Κόκκινο δράκο καταφεύγει στον λίαν επικίνδυνο Λέκτερ για να ζητήσει τη βοήθειά του και να εντοπίσει τον ακόμη πιο επικίνδυνο «Κόκκινο δράκο» - έτσι αυτοαποκαλείται ο σίριαλ κίλερ - ο οποίος σκοτώνει ολόκληρες οικογένειες με φριχτό τρόπο κάθε φορά που έχει πανσέληνο.

Το μυθιστόρημα αρχίζει με ένα μότο του Αλφόνς Μπερτιγιόν, του διάσημου γάλλου γιατρού και εγκληματολόγου, ο οποίος στα τέλη του 19ου αιώνα είχε εφεύρει το ανθρωπομετρικό σύστημα για τον εντοπισμό των εγκληματιών που υιοθέτησε η παρισινή Γενική Ασφάλεια. «Βλέπουμε μόνο πράγματα που προσέχουμε και προσέχουμε μόνο πράγματα που υπάρχουν ήδη στο μυαλό μας». (Είναι ο Μπερτιγιόν που είπε την περίφημη φράση «Οταν βρίσκεστε μπροστά σε ένα προμελετημένο έγκλημα, άριστα σκηνοθετημένο, πρέπει να έχετε πάντοτε υπόψη δύο πράγματα: πρώτον, ποιος είχε συμφέρον να εξοντωθεί το θύμα και, δεύτερον, και το κυριότερο, να αναζητάτε τη γυναίκα. Πρέπει να ξέρετε ότι στο 90% των εγκλημάτων ισχύει ο κανόνας "αναζητήστε τη γυναίκα"».) Ολοκληρώνεται δε με μια φράση του Εκκλησιαστή: «Εδωσα την καρδιά μου για να καταλάβω τι είναι σοφία και γνώση και τι παραφροσύνη και ανοησία· έργο πολύ δυσάρεστο».

Ο Γουίλ Γκράχαμ, λοιπόν, ανήμπορος να εντοπίσει τον δολοφόνο, επισκέπτεται τον δόκτορα Λέκτερ, τον πρώην ψυχίατρο, που κοιμάται στο κελί του αγκαλιά με το Μεγάλο λεξικό της κουζίνας του Αλέξανδρου Δουμά. Στη συνέχεια ο αναγνώστης κάνει τη γνωριμία του δολοφόνου, του Ντόλαριντ, ο οποίος δουλεύει σε ένα εργαστήριο επεξεργασίας φιλμ, κυκλοφορεί με ένα κλειστό φορτηγάκι (όπως σχεδόν όλοι οι παρανοϊκοί εγκληματίες στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο και στη ζωή), ερεθίζεται σεξουαλικά με πορνοπεριοδικά, ακούει τη Μουσική των νερών του Χέντελ και αρέσκεται στο έργο του Γουίλιαμ Μπλέικ Εικόνες από την Αποκάλυψη, όπου ιστορούνται δράκοντες και το Θηρίο 666. Σε μερικά κεφάλαια του βιβλίου ο συγγραφέας κάνει αναδρομή στο παρελθόν του ψυχοπαθούς δολοφόνου, ο οποίος ήταν έκθετο παιδί, κλείστηκε σε ορφανοτροφείο, μεγάλωσε με τη γιαγιά του και άρχισε την εγκληματική του σταδιοδρομία σκοτώνοντας κοτόπουλα. Κλειδί στην υπόθεση είναι μια γυναίκα, η Ρέμπα, με την οποία ο Ντόλαριντ είναι κάπως ερωτευμένος, επιθυμεί να ζήσει και επομένως πρέπει να κρατήσει τα χέρια του μακριά από τον λαιμό της.

Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα πρόσφατο κείμενο του Τόμας Χάρις (γραμμένο το 2000) που τιτλοφορείται «Η ιστορία μιας μοιραίας συνέντευξης» - βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου. Σε αυτό ο συγγραφέας διηγείται τις συνθήκες υπό τις οποίες συνάντησε για πρώτη φορά τον δόκτορα Χάνιμπαλ Λέκτερ. Ηταν το 1979, όταν έγραφε στο πατρικό του σπίτι τον Κόκκινο δράκο, που μπήκε νοερά στη φυλακή μαζί με τον πράκτορα Γουίλ Γκράχαμ και κατέγραψε πυρετωδώς τη συνομιλία του με τον Λέκτερ. Αργότερα, την εποχή που σχεδίαζε τη Σιωπή των αμνών, δεν γνώριζε ότι ο δόκτωρ θα επέστρεφε. Θέλοντας να γράψει ένα μυθιστόρημα με κεντρικό χαρακτήρα μια γυναίκα, επινόησε την Κλαρίς Στέρλινγκ και την έβαλε να επισκέπτεται τον Λέκτερ, τον ύπουλο κανίβαλο και ταυτόχρονα τον εκλεκτικό διανοούμενο με τα λεπτά γούστα. Η τρομακτική επιτυχία του βιβλίου και της ταινίας που ακολούθησε τον ώθησε να στρωθεί στη δουλειά και να δώσει το Χάνιμπαλ, το πιο πλήρες μυθιστόρημα της (ως τώρα) τριλογίας.

Σε κάθε περίπτωση ο Κόκκινος δράκος είναι ένα καλογραμμένο θρίλερ, ασφαλώς λιγότερο λογοτεχνικό από το Χάνιμπαλ. Ωστόσο η δομή, οι ήρωες, η δράση του ψυχοπαθούς δολοφόνου - μιας διχασμένης προσωπικότητας που παλεύει με τα πάθη της - και η καταβύθιση στην ψυχή του έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη παρόμοιων ηρώων στη χωρίς λογοτεχνικές αρετές και φιλοδοξίες αμερικανική λογοτεχνία, που έχει επικεντρωθεί στο να παράγει σωρηδόν υποπροϊόντα μαζικής κατανάλωσης.



Φίλιππος Φιλίππου (συγγραφέας)

ΤΟ ΒΗΜΑ , 03-11-2002