Καυτή σοκολάτα ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

ΔΕΣ ΜΕ... ΠΙΑΣΕ ΜΕ... ΓΕΥΣΟΥ ΜΕ...
Ένα ερεθιστικό μυθιστόρημα γύρω από την υπέρτατη, αμαρτωλή πολυτέλεια. Αυτή τη μαύρη ερωμένη, τη σοκολάτα! Μια μυστηριώδης άγνωστη, η Βιάν Ροσέ, καταφτάνει μια μέρα στο γαλλικό χωριό Λανσκνέ και ανοίγει ένα εργαστήριο σοκολάτας απέναντι ακριβώς από την εκκλησία. Ο εφημέριος την αντιμετωπίζει αυτόματα ως σοβαρότατη απειλή για το ποίμνιό του. Ο πόλεμος δεν αργεί να κηρυχτεί ανάμεσά τους και ο κληρικός καταδικάζει στο πυρ το εξώτερον τα εμπορεύματα της νιόφερτης, ως υπέρτατο αμάρτημα. Ξαφνικά, στο μαγαζί της Βιάν, δημιουργείται μια εκρηκτική εστία.
Ένα μυθιστόρημα όπου για πρώτη φορά, η σοκολάτα αποκτά την αληθινή της αξία. Πλούσιο και σπιρτόζικο, το βιβλίο αυτό είναι ένα λογοτεχνικό πανηγύρι για όλες τις αισθήσεις.






Η Τζόαν Χάρις είναι μισή Γαλλίδα και μισή Αγγλίδα. Ζει στο Μπάρνσλεϊ με τον άντρα και την κορούλα της, μιλάει γαλλικά στο σπίτι και διδάσκει τη γαλλική γλώσσα σε παιδιά του δημοτικού σχολείου.


Η Καυτή Σοκολάτα είναι το τρίτο της μυθιστόρημα. Τα δύο προηγούμενα γνώρισαν αρκετή επιτυχία στην Αγγλία. Η παγκόσμια αναγνώριση όμως και η επιτυχία ήρθαν με το βιβλίο Καυτή Σοκολάτα, τα δικαιώματα του οποίου έχουν ήδη πουληθεί σε 20 χώρες καθώς και στην κινηματογραφική εταιρεία Miramax.


Το βιβλίο αυτό ολοκληρώθηκε μέσα σε τρισήμισι μόνο μήνες, αν και η Χάρις είχε και άλλη επαγγελματική απασχόληση. Η ίδια η συγγραφέας λέει ότι απόλαυσε κάθε στιγμή καθώς έγραφε αυτό το μυθιστόρημα. Έγραφε όλες τις ώρες και παντού, στο σχολείο, στις εξετάσεις, στις διακοπές, τα σαββατοκύριακα, αργά τη νύχτα στο δωμάτιο της κόρης της. «Ήταν και συνεχίζει να είναι μια φοβερή εμπειρία!» λέει. «Γενικά είμαι τεμπέλα και αν δε μου άρεσε τόσο πολύ να γράφω, δε θα το έκανα καθόλου. Αλλωστε, θα συνέχιζα να γράφω ακόμη και αν τα βιβλία μου δεν εκδίδονταν».


Το εκπληκτικό με τα βιβλία της Τζοάν Χάρις είναι η επιλογή των θεμάτων της. Σ' αυτό το βιβλίο ήταν η σοκολάτα, στο επόμενο, που έχει ήδη κυκλοφορήσει στο εξωτερικό, είναι το κρασί. Να δούμε τι άλλο θα περιμένουμε ακόμα.





ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ



Αισθήσεις ονομάζουμε τις λειτουργίες εκείνες με τις οποίες αντιλαμβανόμαστε τα κάθε είδους ερεθίσματα και αποκτάμε μια συναίσθηση και επίγνωση του κόσμου που μας περιβάλλει. Η απτή πραγματικότητα, η καθημερινότητα, τα πρόσωπα και τα πράγματα, διάφορα γεγονότα και εμπειρίες καταγράφονται και αποθηκεύονται στη μνήμη μας μέσω των αισθήσεων. Η αισθητηριακή μνήμη του σώματός μας είναι που ξυπνά το συναισθηματικό μας κόσμο και προκαλεί τις διαφόρων ειδών συγκινησιακές καταστάσεις. Χάρη σ' αυτήν είναι δυνατόν να έχουμε μια πραγματική αίσθηση για κάτι που δεν υπάρχει πια ή που έχει διαδραματιστεί προ καιρού. Έτσι, μπορούμε να επαναφέρουμε την αίσθηση προσώπων και πραγμάτων, γεγονότων και εμπειριών που ζήσαμε και γνωρίσαμε στο παρελθόν.


Γίνεται λοιπόν φανερό ότι πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Οι αισθησιοκράτες εξύψωσαν τις αισθήσεις σε μοναδική πηγή της γνώσης. Πλείστα καλλιτεχνικά ρεύματα επισήμαναν τον ουσιαστικό ρόλο του αισθητηριακού συστήματος για τον άνθρωπο-καλλιτέχνη στην προσπάθειά του να μετουσιώσει την πραγματικότητα που τον περιβάλλει σε έργο τέχνης, να τροφοδοτήσει την έμπνευσή του και να εκμεταλλευτεί συνειδητά το καταγεγραμμένο υλικό που διαθέτει αποθηκευμένο στη μνήμη του.


Οι αισθήσεις συνδέονται άμεσα με τις έννοιες της απόλαυσης και της επιθυμίας. Η ψυχική τάση του ανθρώπου για ευχαρίστηση, η ενστικτώδης ορμή που τον ωθεί, παράλληλα με μια συνειδητή βούληση, να αποκτήσει ή να απολαύσει κάτι, ικανοποιείται μέσω των αισθήσεων. Και αυτό σε όλο το φάσμα των απολαύσεων, ως τα όρια του αισθησιασμού, της αναζήτησης δηλαδή της ηδονής και της ευχαρίστησης μέσω της σαρκικής και μόνο απόλαυσης.


Αυτή η ακραία ίσως θέση της παντοδυναμίας και αυτοκρατορίας των αισθήσεων είναι που προκάλεσε τη χριστιανική ηθική και έφερε τη ρήξη με την επίσημη Εκκλησία. Μέσα στο πλαίσιο της χριστιανικής διδασκαλίας η «απόλαυση» και η «επιθυμία» είναι συνυφασμένες με την έννοια της αμαρτίας και θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα αίσθημα ενοχής. Σε ιστορικές περιόδους κυριαρχίας της εκκλησιαστικής εξουσίας ήταν αυστηρά απαγορευμένες, και με βαρύτατες κυρώσεις, όχι μόνο οι σαρκικές αλλά και οι κάθε είδους αισθητηριακές απολαύσεις. Με αποτέλεσμα όλα εκείνα τα ερεθίσματα που διήγειραν τις πέντε βασικές αισθήσεις -αφή, όραση, όσφρηση, ακοή και γεύση- να κατηγορούνται για διαβολικές ιδιότητες, να αποτελούν αμαρτωλές συνήθειες και η έκθεση σε καθένα από αυτά να απαιτεί μετάνοια και εξαγνισμό.


Πολλές λοιπόν τροφές και ουσίες -και ιδιαίτερα όσες έγιναν γνωστές στο δυτικό κόσμο μετά την εισαγωγή τους από τις μακρινές Ινδίες ή από τη νέα γη της αμερικανικής ηπείρου- αντιμετωπίστηκαν ούτως ή άλλως με επιφύλαξη και καχυποψία. Έτσι, τα ωμά λαχανικά κατηγορήθηκαν ότι περιείχαν αέρια και διαβολικούς χυμούς. Η ντομάτα θεωρήθηκε αρχικά δηλητηριώδης. Ο καφές και το τσάι χρησιμοποιήθηκαν σε πρώτη μορφή για φαρμακευτικούς σκοπούς. Το ίδιο και η περίφημη σοκολάτα, που στην πρώτη της εμφάνιση στη Δύση πολύ απείχε από τη λαχταριστή και ακαταμάχητη λιχουδιά που όλοι σήμερα γνωρίζουμε. Οι Ελβετοί δεν την είχαν αναμείξει ακόμα με τη ζάχαρη και το γάλα, και ήταν ένα αραιό, πικρό ρόφημα που, αν έβρισκε κάποια εφαρμογή, αυτή ήταν στη φαρμακευτική.


Τι γίνεται όμως όταν η σοκολάτα αρχίζει να μεταμορφώνεται σε γευστικό πειρασμό, να γίνεται η πιο γλυκιά αμαρτία, να χαρίζει απόλαυση και να ανάγει την επιθυμία σε βουλιμική μανία;


Τι γίνεται όταν το άντρο του γλυκού πειρασμού ανοίγει απέναντι από την εκκλησία της ενορίας; Όταν οι λιγωτικές της μυρωδιές ενώνονται με τις μεθυστικές αναθυμιάσεις του λιβανιού; Ποιες υπερισχύουν; Και πώς μπορεί να συνυπάρξει η αχνιστή σοκολάτα ρόφημα με την εγκράτεια της Σαρακοστής;


Σ' αυτό το βιβλίο οι ήρωες, άντρες και γυναίκες, μέσα από τα πάθη ή τις αναστολές τους προσπαθούν να επιβιώσουν στην αντιδραστική από τη φύση της μικρή κοινωνία της επαρχιακής πόλης. Το χαριτωμένο μαγαζάκι που θ' ανοίξει η Βιάν Ροσέ για να πουλάει τις λαχταριστές σοκολάτες της θα γίνει αφορμή να βγουν στην επιφάνεια καταπιεσμένες επιθυμίες, άγρια μίση κι ένας υφέρπων ρατσισμός για ό,τι φέρνει το καινούργιο, το ασυνήθιστο, το απαλλαγμένο από τις κάθε είδους κοινωνικές συμβατικότητες.


Η Βιάν, προσωποποίηση του απελευθερωμένου ατόμου, θα καταφέρει μέσα από τους γλυκούς πειρασμούς του μαγαζιού της να γίνει γνώστης των πιο ενδόμυχων μυστικών των πελατών της, θα δώσει νέο νόημα στη ζωή τους, θα αλαφρύνει τη συνείδησή τους πείθοντάς τους πως μια ζωή χωρίς πάθη και απολαύσεις δεν αξίζει να τη ζει κανείς.


Από την άλλη, η Εκκλησία, διά του αντιπροσώπου της, θα την πολεμήσει λυσσαλέα. Ο εφημέριος δε θα της συγχωρήσει ποτέ την απείθεια στις νόρμες της κυρίαρχης εκκλησιαστικής εξουσίας. Γι' αυτόν η Βιάν είναι ένα από τα πολλά πρόσωπα του Διαβόλου. Γι' αυτό και θα την πολεμήσει, ώστε να μη βρει ο σπόρος της αμαρτίας πρόσφορο έδαφος για να φυτρώσει. Όμως θα είναι ένας πόλεμος καταδικασμένος να αποτύχει.


Η Βιάν δεν είναι το άλλο πρόσωπο του Διαβόλου, είναι η χαρά της ζωής απαλλαγμένη από συμβατικότητες και αντιδραστικές θεωρίες που αντί να γλυκαίνουν τις ζωές των ανθρώπων τους αφήνουν με μια πικρή γεύση και την αίσθηση ότι άφησαν τη ζωή τους να πάει χαμένη.



Κώστια Κοντολέων