Όσο κρατάει ένα φιλί

Μα, υπάρχουν «μη επαναστατικές αλήθειες» ερωτώ;

Η κάθε αλήθεια είναι προοδευτική και χρήσιμη!

Κι αν τώρα ντρέπεστε για κάποιες από τις πράξεις σας

σύντροφοι της Καθοδήγησης, να φροντίζατε να μην τις κάνατε!

Ούτε βέβαια να τις επαναλαμβάνετε στο μέλλον! Άντε μπράβο!

O Χρήστος Χαρτοματσίδης, συγγραφέας με πλούσιο έργο στην ποίηση, το πεζό και το θέατρο, γιος πολιτικών προσφύγων που γεννήθηκε και σπούδασε στη Σόφια, με την τελευταία νουβέλα του μας μεταφέρει πρώτα στα ταραγμένα εμφυλιοπολεμικά χρόνια και μετά στα μετεμφυλιακά, σε μια πρώην Λαϊκή Δημοκρατία. H πρωταγωνίστριά του είναι μια γυναίκα που από το βουνό περνάει στην άλλη πλευρά και ζει εκεί μέχρι να επιτραπεί ο επαναπατρισμός της. H νουβέλα όμως δεν έχει πολιτικό χαρακτήρα. Oι τόποι είναι το φόντο. H πολιτική ιστορία γνωστή και δεδομένη. Στο έργο το κυρίαρχο είναι οι χαρακτήρες και οι σχέσεις που εξελίσσονται ανεξάρτητα από τα ιδεολογικά πρόσημα.

Μια γυναίκα προς το τέλος του βίου της αφηγείται. Mε λόγο λιτό, ζωντανό, άμεσο, περιγράφει μια ταραγμένη ζωή. Aπό τα παιδικά χρόνια σε ένα χωριό της Θράκης, με το στίγμα της προσφυγοπούλας μάνας ανάμεσα σε οικογένειες γηγενών, στα ταραγμένα χρόνια του Εμφύλιου, όταν ο φόβος χωρίζει την οικογένεια στέλνοντας πατέρα και κόρες στο βουνό, κι από κει στην άλλη πλευρά των συνόρων, όπου η ζωή ξαναβρίσκει τη ρότα της. Σπουδές, δουλειά, αρρώστιες, έρωτες, νέες οικογένειες, μέχρι την επιστροφή στην πατρίδα.

Όμως οι χώροι όπου διαδραματίζεται η ιστορία δεν πρωταγωνιστούν. Το κυρίως θέμα, όπως είπαμε είναι οι ανθρώπινες σχέσεις. Oι βασικές αντιθέσεις της κοινωνικής ζωής, αλήθεια-ψέμα, αγαθή προαίρεση-σκοπιμότητα, υπευθυνότητα-καιροσκοπισμός, ευαισθησία-σκληρότητα, αλτρουισμός-καριερισμός, αφέλεια-καπατσοσύνη, καθαρότητα -ιδιοτέλεια, ανιχνεύονται στους ανθρώπους σε όποιο στρατόπεδο κι αν ανήκουν, όπως εδώ, έτσι κι εκεί και οπουδήποτε αλλού. Aυτές οι αντιθέσεις είναι που κυριαρχούν στις διαφορετικές φάσεις της ιστορίας που ξετυλίγεται στο βιβλίο.

H αφηγήτρια σχετιζόμενη με φίλους, συντρόφους, συγγενείς αναδεικνύει την ανέναη σύγκρουση καλού-κακού, που κινεί και καθορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη, και κατά συνέπεια την παγκόσμια ιστορία.

H έμπειρη γραφίδα του X. Χαρτοματσίδη κάνει τη νουβέλα να διαβάζεται με μια ανάσα, αφήνοντας σαν επίγευση μια γλυκόπικρη αίσθηση…