Αποζητώντας την ενότητα στην πολυμορφία

Οι θρησκευτικο-πολιτικές ιδεολογίες, οι κοινωνικοί θεσμοί και, ακόμα περισσότερο, τα ειρηνευτικά σχέδια και οι πρωτοβουλίες για την επικράτηση του διεθνούς δικαίου ή έστω ενός αποδεκτού "συστήματος" διακρατικών σχέσεων αυναποτέλεσαν επί αιώνες το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονταν οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, γι' αυτό και συνιστούν θεμελιώδες κεφάλαιο στην ιστορία της ευρωπαϊκής ενότητας. Η διαμόρφωση του πλαισίου αυτού πραγματοποιήθηκε στο διάστημα που μεσολαβεί απο τον όψιμο Μεσαίωνα ως τις παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης: Τότε σχηματίστηκε η ευρωπαϊκή ιδιαιτερότητα- με βάση τις τρείς "κληρονομιές" της (ελληνική, ρωμαϊκή, χριστιανική), τότε άρχισε επίσης- με την παρέμβαση εξωτερικών κυρίως "προκλήσεων" (εχθρικών ή εξωτικών)- και η συνειδητοποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας.