Αίγυπτος

Ένα συναρπαστικό βιβλίο για την ιστορία και τον πολιτισμό της Αιγύπτου, που απευθύνεται στα παιδιά (και όχι μόνο), για να πλουτίσουν τις γνώσεις τους, να λύσουν τις απορίες τους και να συσχετίσουν τα γεγονότα με ήδη γνωστά τους θέματα.




ΚΡΙΤΙΚΗ



Τι είναι αυτό που συγκινεί τα παιδιά σε σχέση με τους αρχαίους Αιγυπτίους; Τα θέματα που συνήθως πραγματεύονται τα βιβλία γύρω από την αρχαία Αίγυπτο είναι τα ιερογλυφικά, οι ζωόμορφοι θεοί, οι πυραμίδες, οι φαραώ και οι μούμιες. Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα προχωράει πέρα απ' αυτό, εισάγοντας μια νέα παράμετρο: τη διαπολιτισμικότητα. Ένας πολιτισμός δεν ζει και αναπτύσσεται από μόνος του. Οι μετακινήσεις και το πέρασμα των λαών από διάφορους τόπους αφήνουν τα ίχνη τους. Και αυτά τα ίχνη έχει ενδιαφέρον να αναδειχτούν. Σ' αυτό το βιβλίο η συγγραφέας εστιάζει αυτή τη διαπολιτισμικότητα στα θέματα της τέχνης.

Στα πλαίσια λοιπόν της έκθεσης για τα Φαγιούμ που έγινε στο Μουσείο Μπενάκη κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αμμος ένα βιβλίο για μεγάλα παιδιά γραμμένο από τη Γιολάντα Χατζή και επιμέλεια της Ευφροσύνης Δοξιάδη.

Η Γιολάντα Χατζή χρόνια ασχολείται με τη συγγραφή βιβλίων τέχνης για παιδιά (στις εκδόσεις Κέδρος) με έναν ομολογουμένως αρκετά ακαδημαϊκό τρόπο: ο ζωγράφος, η εποχή του, η τεχνοτροπία. Εδώ δούλεψε διαφορετικά. Για να παρουσιάσει τα Φαγιούμ αισθάνθηκε ότι έπρεπε πρώτα να τοποθετήσει το θέμα της στην ιστορία. Έτσι, στο πρώτο μέρος του βιβλίου με εύληπτο και καθόλου βαρετό τρόπο διαβάζουμε για την καθημερινή ζωή ­γραφή, θεοί, ασχολίες­ και την πολιτική ιστορία της Αιγύπτου, ενώ στο δεύτερο παρουσιάζει αναλυτικά 12 πορτρέτα Φαγιούμ (10 από το Βρετανικό Μουσείο και δύο από το Μουσείο Μπενάκη) που έγιναν σε διαφορετικές εποχές και με διαφορετικές τεχνικές.

Το καθένα, ολοσέλιδο στη δεξιά σελίδα, πλαισιώνεται από τέσσερα μικρά κείμενα: τα στοιχεία του (η εποχή κατά την οποία ζωγραφίστηκε, η τεχνική), λίγες γραμμές για την πολιτική ιστορία της ρωμαϊκής εποχής (ποιος αυτοκράτορας βασίλευε τότε), η περιγραφή του και ζητήματα ιστορίας της τέχνης.

Η κύρια αρετή του βιβλίου, εκτός από την εξαιρετική εκτύπωση, βρίσκεται ακριβώς σ' αυτά τα κείμενα για την τέχνη όπου δίνονται απαντήσεις στις όποιες απορίες του αναγνώστη: γιατί τα πορτρέτα Φαγιούμ είναι σπουδαία, τι είναι η προσωπογραφία, τι θα πει εγκαυστική τεχνική, τι είδους χρώματα χρησιμοποιούσαν τότε, πώς παριστάνονταν οι άντρες και πώς οι γυναίκες, τι σχέση έχουν με τις βυζαντινές εικόνες κ.ά.

Τελικά, η Γιολάντα Χατζή έγραψε ένα βιβλίο που, ενώ οι αποδέκτες είναι τα παιδιά, μπορεί να σταθεί ισάξια με οποιοδήποτε άλλο ειδικό βιβλίο τέχνης, όχι μόνο λόγω της αισθητικής του αλλά και λόγω του ουσιαστικού περιεχομένου του.

ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 30-08-1998