Θραύσματα από τη ζωή τριών φίλων - Τα ορυχεία στη Φάλουν

Τρεις φίλοι συναντιούνται και χωρίζουν μέσα στη δίνη των ναπολεόντειων πολέμων αλλά και στο βάθος της μεγάλης πόλης, όπου φωλιάζουν τα φαντάσματα μιας πραγματικότητας καταναγκασμών. Ο Έλις Φρέμπομ εγκαταλείπει τους ωκεανούς για να καταδυθεί στην επικράτεια των μετάλλων, την οποία διαφεντεύει μια ανεξιχνίαστη, δαιμονική Αφροδίτη. Δύο νουβέλες στις οποίες ο «σκεπτικιστής ονειροπόλος» Ε.Τ.Α. Χόφμαν, μεταγράφει –με διαφορετικούς τρόπους– το «παραμύθι της πραγματικότητας», όπου το μονήρες άτομο είτε υποκύπτει στην αλλοτριωτική συνθήκη του «φιλισταϊσμού» είτε διαλύεται στη χοάνη μιας υπέρμετρα πληθωρικής φαντασίας.

Στα «Θραύσματα από τη ζωή τριών φίλων» ένας φανταστικά αντεστραμμένος κόσμος ξεπηδάει αίφνης από τη ρεαλιστικά σκιαγραφημένη πραγματικότητα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη συνηθισμένη τάξη κι αποκαλύπτοντας κρυμμένες ερωτικές επιθυμίες. Με αφορμή αυτή τη νουβέλα, ο Γιούλιους Ρόντενμπεργκ και ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ανάγουν την αρχή του «βερολινέζικου μυθιστορήματος» στον Χόφμαν. «Τα ορυχεία στη Φάλουν» αντλούν από ένα πραγματικό γεγονός, το οποίο έγινε αγαπημένο θέμα του ρομαντισμού. Στην αξεδιάλυτη πολυσημία του κειμένου, ασυμφιλίωτες αντιθέσεις συγχωνεύονται στη ροϊκότητα του ονείρου με τεχνικές που μοιάζουν βγαλμένες από τον κινηματογράφο. Οι δύο νουβέλες αποτελούν συγχρόνως κομβικά σημεία εισόδου στον συναρπαστικό κόσμο του Χόφμαν, για τον οποίο η κοινωνία της εποχής του υφίσταται σαφώς ως ιστορικό πρόβλημα, ακόμα κι αν (ή επειδή) οι δυνάμεις που την κινούν λανθάνουν μέσα στο παράδοξο. Στο έργο του Χόφμαν προσέφυγε, άλλωστε, κι ο Φρόιντ για να ορίσει και να ονοματίσει το ανοικειωτικά παράδοξο, το Unheimlich, που βίαια ανασύρθηκε στην επιφάνεια του ιστορικού χρόνου και σκόρπισε τη σκόνη της φρίκης του στο φως, όπως το απολιθωμένο σκήνωμα του Έλις Φρέμπομ.