Καυτή κατάσταση

Όταν ο Γουίλιαμ συναντά τη Σάρα στο μπαρ "Πικρό τέλος", ένα όνομα ειρωνικά προφητικό, λίγοι μήνες υπολείπονται από τα εικοστά πρώτα γενέθλιά του. Συνηθισμένος στο να αποκτά πάντα αυτό που θέλει, δεν μπόρεσε ποτέ να αγαπήσει βαθιά. Όμως όλα ανατρέπονται.


Όποιος διαβάσει το "Καυτή κατάσταση" θα γνωρίσει ένα συγγραφέα ικανό να γοητεύει, να εντυπωσιάζει και να ραγίζει καρδιές μέσα σε μία και μόνο παράγραφο.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Θα περίμενε κανείς πως όταν ένα βιβλίο φέρει την υπογραφή ενός γνωστού κινηματογραφικού αστέρα θα αναφέρεται στη λαμπερή ζωή του Χόλιγουντ ή στις λιγότερο γνωστές συγκρούσεις των παρασκηνίων. Ωστόσο το πρώτο μυθιστόρημα του Ιθαν Χοκ (όπως και η Πωλήτρια του Στιβ Μάρτιν, που κυκλοφόρησε πέρυσι από τις εκδόσεις Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη) εστιάζεται σε καθημερινούς ανθρώπους που για τον περισσότερο κόσμο περνούν απαρατήρητοι. Θέμα του μυθιστορήματος Καυτή κατάσταση, ο πρώτος έρωτας που συχνά έχει χαρακτηριστικά εμμονής. Τι μπορεί να προσφέρει ένας νέος συγγραφέας με κινηματογραφική εμπειρία σε μια θεματολογία που φαίνεται να έχει εξαντληθεί λογοτεχνικά; Ισως τίποτε περισσότερο από ένα ειλικρινές και άρτιο μυθιστόρημα. Γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί λίγο για ένα γνωστό ηθοποιό αλλά να αποτελεί λόγο ύπαρξης για έναν πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα.

«Θα σου περιγράψω την αίσθηση. Μοιάζει κάπως έτσι: ξυπνάς διψασμένος τα μεσάνυχτα και νιώθεις πως λαχταράς ένα ποτήρι γάλα. Σηκώνεσαι τότε από το κρεβάτι σου, χτυπάς μες στο σκοτάδι, ουρλιάζεις από τον πόνο και κουτσαίνοντας φτάνεις στο ψυγείο. Ανοίγεις την πόρτα και το φως σε τυφλώνει. Έχεις σωθεί. Ανοίγεις το χάρτινο κουτί, παίρνεις μια βαθιά ανάσα και βάζεις με λαχτάρα την άκρη του στο στόμα σου. Μόνο που, αλίμονο, το γάλα είναι χαλασμένο. Αυτό για μένα είναι η μεταφορά για κάθε σχέση που έζησα». Ο Γουίλιαμ είναι ένας εικοσάχρονος ηθοποιός, όταν συναντά τη Σάρα στο μπαρ «Πικρό Τέλος». Η συνάντηση αυτή αποτελεί την αρχή μιας νέας περιόδου στη ζωή του, όπου από τις εφήμερες και επιφανειακές σχέσεις θα περάσει στην εμπειρία της πλήρους παράδοσης. Η Σάρα δείχνει να βασανίζεται από έλλειψη αυτοπεποίθησης, αυτό όμως δεν φαίνεται να απασχολεί τον ήρωα, ο οποίος την ακολουθεί και υφίσταται κάθε ταπείνωση που του επιβάλλει. Δέχεται να επισκεφθεί τη μητέρα της, όπου ανακαλύπτει μια ιδιόμορφη οικογενειακή ιστορία, και πείθει τη Σάρα να ταξιδέψει μαζί του στο Παρίσι, όπου θα γυρίσει την πρώτη του ταινία.

Το ταξίδι όμως εκείνο θα σημάνει την αρχή του τέλους αυτής της σχέσης, για μια σειρά από λόγους που παραμένουν ανεξήγητοι στον αναγνώστη. Όταν ο Γουίλιαμ επιστρέφει στη Νέα Υόρκη, η συμπεριφορά της Σάρας αλλάζει εντελώς απέναντί του. Με θεατρικές και αυτοκαταστροφικές εκδηλώσεις ο Γουίλιαμ προσπαθεί να ξανακερδίσει την εύνοιά της και, όταν δεν τα καταφέρνει, επιστρέφει στην προηγούμενη ζωή του. Η υπόθεση τηρεί τη βασική τυπολογία του πρώτου μεγάλου έρωτα: πολύ πάθος, χωρίς εμφανή αιτία. Μάλλον η εμπειρία σχετίζεται περισσότερο με την ανάγκη για ένα ανάλογο βίωμα παρά με την καταλληλότητα του προσώπου που επιλέγεται. Άλλωστε πρόκειται πάντα για ηλικίες όπου ο χαρακτήρας βρίσκεται ακόμη υπό διαμόρφωση. Το βιβλίο όμως επιτυγχάνει να μεταφέρει την ορμή και την απόγνωση μιας τέτοιας κατάστασης, καθώς και την αφέλεια, την αθωότητα και τις ακραίες αντιδράσεις. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση αφήνει την εντύπωση ότι δεν απέχει χρονικά από τα γεγονότα, καθώς ο ήρωας δεν φαίνεται να έχει επεξεργαστεί την εμπειρία του, ώστε να την αντιμετωπίσει από την ανάλογη συναισθηματική απόσταση. Το γεγονός προσδίδει έναν χαρακτήρα αμεσότητας. Όταν ο ήρωας-αφηγητής περιγράφει την επιθυμία του για τη Σάρα που αργεί σκόπιμα να ολοκληρώσει τη σχέση τους ή τον αυτοτραυματισμό του, καταφέρνει να μεταφέρει στον αναγνώστη το ανάλογο κλίμα.

Η γραφή είναι κινηματογραφική, γεμάτη ατμόσφαιρα και αναμνήσεις. Πίσω όμως από την περιγραφή της νεανικής απόγνωσης κρύβεται η διάλυση των οικογενειακών προτύπων, η έλλειψη γονεϊκής ασφάλειας και η καταρράκωση του αμερικανικού ονείρου. Την εντύπωση ενισχύει το γεγονός ότι και οι δύο βασικοί ήρωες προέρχονται από διαλυμένες οικογένειες και είχαν δυσάρεστες εμπειρίες. Σε αυτό το σημείο υπάρχει και η υποψία αυτοβιογραφικής διάθεσης του Χοκ, ο οποίος προέρχεται από μονογονεϊκή οικογένεια. Σε μια από τις πρώτες εξομολογήσεις του άλλωστε ο ήρωας παραδέχεται: «Συχνά ονειρεύομαι ένα μικρό σπιτικό και ένα σκύλο να με περιμένει στη βεράντα, όταν θα επιστρέφω καταϊδρωμένος από τη δουλειά. Φαντάζομαι τον εαυτό μου να επιδιορθώνει ξεχαρβαλωμένες πόρτες ή να βάφει τα κάγκελα και να δοξάζω τον Θεό για τη μέρα που τελειώνει. Στο όνειρό μου πάντα φορώ ένα απλό μακό μπλουζάκι, με μια στάμπα "Ντόκτορ Πέπερ" και λεκέδες από φαγητό. Ανάβω ένα τσιγάρο, σαφώς αμερικάνικο, και ανοίγω νωχελικά μια μπίρα. Υστερα παίρνω την κιθάρα μου στα χέρια μου και μουρμουρίζω ένα τραγούδι χωρίς να πολυθυμάμαι τα λόγια του».

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ , 21-04-2002