Πώς να αλλάξουμε τον κόσμο

Στα 163 χρόνια που πέρασαν από την έκδοση του "Κεφαλαίου" του Καρλ Μαρξ, η θεωρία που φέρει το όνομά του, ο μαρξισμός, έχει εμπνεύσει και κινητοποιήσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, τα καθεστώτα που εγκαθιδρύθηκαν στο όνομά του και ισχυρίζονταν πως εμπνέονταν από τις ιδέες του κατέρρευσαν, συμπαρασύροντας και τα κομμουνιστικά κινήματα στον δυτικό κόσμο. Οι εξελίξεις αυτές περιόρισαν προσωρινά την απήχηση του Καρλ Μαρξ.

Η τελευταία κρίση όμως του καπιταλισμού, η οποία έχει ήδη σκορπίσει το χάος στην παγκόσμια οικονομία -που τις συνέπειές της βιώνουμε δραματικά και στη χώρα μας-, τον καθιστά σήμερα τραγικά επίκαιρο. Κι αυτό κυρίως επειδή ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλιστικός κόσμος που αναδύθηκε στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα ήταν αλλόκοτα παρόμοιος με αυτόν που προέβλεπε ο Μαρξ στο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" και τον τρόπο λειτουργίας του τον ανέλυσε με διορατικότητα: ο καπιταλισμός συνεχώς επεκτείνεται, γίνεται πιο συγκεντρωτικός, γεννάει κρίσεις και αλλοτριώνει ολοένα και περισσότερο τον άνθρωπο. Αναμφίβολα, λοιπόν, ο Μαρξ επανήλθε στο προσκήνιο και σίγουρα θα μας συνοδεύει σε όλη τη μεγάλη διαδρομή του ανθρώπου μέχρι την πραγματική χειραφέτησή του.

Ο Καθηγητής Eric Hobsbawm παρουσιάζει εδώ μια συναρπαστική επισκόπηση της ιστορίας του μαρξισμού υπό το φως της σημερινής κρίσης. Διερευνά την εξέλιξη της σκέψης του Καρλ Μαρξ -και του αχώριστου φίλου του Φρίντριχ Ένγκελς- και τις επιρροές της. Εξετάζει τους διανοούμενους μαρξιστές και τα κείμενα-κλειδιά, από την κατάσταση της εργατικής τάξης του Ένγκελς και το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" έως τα "Γράμματα από τη φυλακή" του Γκράμσι, και αναλύει τις θεαματικές ανατροπές του μαρξισμού τα τελευταία 30 τουλάχιστον χρόνια. Εξαιρετικά αιχμηρό, διορατικό και με ευρύτητα πνεύματος, το "Πώς να αλλάξουμε τον κόσμο" δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι εάν κάποιος στοχαστής άφησε ανεξίτηλο σημάδι στον 20ό αιώνα, αυτός ήταν ο Καρλ Μαρξ, ενώ αποδεικνύεται και ένας σπουδαίος στοχαστής για τον 21ό αιώνα. Όμως ο Μαρξ του 21ου αιώνα θα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικός από τον Μαρξ του 20ού.