Το «κίνημα των Περαμίων» της Κυζίκου

Η μεγάλη αύξηση των εσόδων της Μονής Φανερωμένης στην Κύζικο της Μικράς Ασίας και η μακροχρόνια αδιαφανής χρήση τους από τη μητρόπολη Κυζίκου ώθησαν τους κατοίκους της Περάμου να εγείρουν αξιώσεις για συμμετοχή στη διανομή των πόρων της μονής. Όμως, παρά τον πολύχρονο και πολύμορφο αγώνα τους, το αίτημά τους απορρίφθηκε ο δε χειρισμός της υπόθεσης από τις εκκλησιαστικές αρχές τούς οδήγησε σε προσέγγιση με την ουνία της Κωνσταντινούπολης, στη μνημόνευση του πάπα κατά τη λειτουργία και στην αναγνώρισή του ως ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη τους. Το «κίνημα» των Περαμίων προκάλεσε τη λήψη αυστηρών μέτρων από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την άμεση επέμβαση των οθωμανικών αρχών που τελικά μετέστρεψαν τη στάση των «κινηματιών». Τα γεγονότα της Περάμου, ο χειρισμός και η κατάληξή τους εγείρουν μια σειρά από εύλογα ερωτήματα, στα οποία καταβλήθηκε προσπάθεια να δοθούν ικανοποιητικές απαντήσεις. Τα κυριότερα από τα ερωτήματα αφορούν: στην αντιμετώπιση του «κινήματος» από τους μητροπολίτες Κυζίκου και από το Οικουμενικό Πατριαρχείο· στις ευθύνες των κατοίκων της Περάμου και στους λόγους παρέμβασης της Υψηλής Πύλης για την επίλυση του περαμιακού ζητήματος· στο μέγεθος του θρησκευτικού προσηλυτισμού της Δύσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν τα συμβάντα ο ορθόδοξος και ο καθολικός Τύπος.