Χρυσή βιβλιοθήκη Αρχαίας Ελλάδας Τόμος 11: Νεφέλαι- Βάτραχοι

Νεφέλαι: Ο Στρεψιάδης, ένας ηλικιωμένος χωριάτης, παντρεύτηκε μια Αθηναία αριστοκρατικής καταγωγής από την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Φειδιππίδη. Αυτός, έχοντας ανατραφεί σαν αριστοκράτης, καταχρέωσε τον πατέρα του με τις σπατάλες του και την άσωτη ζωή του. Πιεζόμενος από τους δανειστές, ο Στρεψιάδης αποφασίζει να στείλει τον γιο του στο διδασκαλείο σοφιστικής του Σωκράτη ώστε να διδαχτεί την τέχνη της στρεψοδικίας και έτσι να επικρατήσει των δανειστών στις σχετικές δικαστικές διαμάχες. Ο Φειδιππίδης όμως δεν έχει καμία διάθεση να κλειστεί στη σχολή, οπότε ο Στρεψιάδης αναγκάζεται παρακολουθήσει ο ίδιος τα μαθήματα. Γρήγορα, ωστόσο, ο Σωκράτης τον διώχνει ως ανεπίδεκτο μαθήσεως και τελικά πείθει τον γιο του να φοιτήσει στο διδασκαλείο. Σύντομα ο Στρεψιάδης θα συνειδητοποιήσει ότι όλα τα μαθήματα που πήρε ο γιος του θα τα πληρώσει ο ίδιος και μάλιστα πολύ ακριβά.
Ο τίτλος του έργου οφείλεται στις Νεφέλες (δηλαδή τις νεφελώδεις φιλοσοφικές ιδέες), τις οποίες, κατά τον Αριστοφάνη, ο Σωκράτης λάτρευε ως θεότητες, μαζί με τη Γλώσσα και το Χάος, στη θέση των καθιερωμένων θεών της πόλης. Η απεικόνιση αυτή του Σωκράτη, που δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα (ουδέποτε ο Σωκράτης δίδαξε τη σοφιστική και μάλιστα επ’ αμοιβή), συνέβαλε καθοριστικά στη δολοφονία χαρακτήρα που οδήγησε στη δίκη και τη θανατική καταδίκη του, ακριβώς με τις κατηγορίες της σοφιστικής στρεψοδικίας, της διαφθοράς των νέων και της εισαγωγής καινοφανών θεοτήτων στην πόλη.

Βάτραχοι: Οι Βάτραχοι διδάχτηκαν για πρώτη φορά στα Λήναια το 405 π.Χ., χαρίζοντας στον κωμικό ποιητή το 1ο βραβείο. Η υπόθεσή της κωμωδίας (που έχει πάρει τον τίτλο της από τη χορωδία βατράχων σε ένα από τα χορικά) περιστρέφεται γύρω από έναν ποιητικό διαγωνισμό τον οποίο οργανώνει στον Κάτω Κόσμο ο Διόνυσος ανάμεσα στον Αισχύλο και στον Ευριπίδη. Εδώ ο Αριστοφάνης σατιρίζει καυστικά τους νέους τραγικούς ποιητές, αλλά και τον ίδιο τον Ευριπίδη, ενώ το ποιητικό μήνυμα του έργου θεωρείται ότι είναι η επιστροφή στο τραγικό ύφος του Αισχύλου και το πολιτικό η προτροπή για επάνοδο στην ολιγαρχία.