Εγχειρίδιον Βατικανουργιών και Παποηθείας

"Όταν όμως πλεόνασαν και επεβλήθησαν οι Ιησουίτες στον τόπο, επέδειξαν μέγιστο ενδιαφέρον να υπαγάγουν τους πάντας στην παπική εξουσία, και σε εκείνους μεν που επείσθησαν τους επέτρεψαν να τελούν όλα τα άλλα όπως θα ήθελαν, υπό τον όρο όμως να μνημονεύουν στις εκκλησίες το όνομα του Πάπα και αυτόν (πράγμα που γι' αυτούς είναι το κυριώτερο) να ανακηρύττουν υπέρτατο Αρχιερέα και αυτοκράτορα και κεφαλή της Εκκλησίας.

Αυτούς και Ουνίτας αποκαλούν στην Λατινική γλώσσα· δηλαδή ενωμένους, πράγμα που είναι το ίδιο αν τους λέμε διαχωρισμένους: διότι Παπισμός είναι από Θεού χωρισμός. Εκείνους δε πάλι που δεν επείσθησαν, με τις εισηγήσεις των προς τους κυβερνήτας μέγιστες βιαιότητες προξένησαν και θλίψεις και, για να πούμε με συντομία, όχι σαν ελευθέρους αλλά σαν να ήταν πραγματικοί δούλοι, ολωσδιόλου αλύπητα τους μεταχειρίζονταν, στερήσαντές τους μεν πρώτα πρώτα τα πολιτικά τους δικαιώματα, ούτως ώστε να μη είναι δυνατό σ' αυτούς να διεκδικούν τα δίκαια τους επί ίσοις όροις όπως οι άλλοι· ακολούθως δε τους παρέδιδαν σε Εβραίους άρχοντας, από τους οποίους (όπως ήταν φυσικό, αφού ήσαν Εβραίοι) υπέστησαν όσα από τους Αιγυπτίους κάποτε οι Ισραηλίται, πολλά δεινά". (Ευγενίου Βουλγ. Επιστολή προς Κλαίρκιο, κατ' απόδοσι στην νεοελληνική, "Ιδού ο Παπισμός", σελ. 419).