Ποινική Ευθύνη από Ιατρική Αμέλεια Χειρουργού, Αναισθησιολόγου και Ειδικευόμενων Ιατρών

Κεντρική προβληματική του έργου «Ποινική Ευθύνη από Ιατρική Αμέλεια Χειρουργού, Αναισθησιολόγου και Ειδικευόμενων Ιατρών» αποτελεί το ερώτημα ποιο από τα συλλογικώς δρώντα πρόσωπα ευθύνεται για το ιατρικό σφάλμα, ιδία στις ιατροχειρουργικές επεμβάσεις, όπου κανόνα αποτελεί η σύμπραξη, η συνέργεια, ταυτόχρονη ή διαδοχική, διαφόρων ιατρών, διαφόρων ειδικοτήτων.

Αφετηρία του προσδιορισμού της ιατρικής αμελείας αποτελεί ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας, ένα νομοθέτημα με εξόχως ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, το οποίο παρουσιάζεται στο πρώτο κεφάλαιο του έργου, με αναφορά στις αρχές που διαγράφουν τη βάση της άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος. Στο ίδιο αυτό κεφάλαιο, εξειδικεύεται η νομική φύση των ιατροχειρουργικών επεμβάσεων, με αναφορά σε παλαιότερες και σύγχρονες αντιλήψεις, ενώ παρουσιάζονται, επιπλέον, οι θεμελιώδεις για την ιατρική ευθύνη θεωρίες, ήτοι η θεωρία του αποτελέσματος και η lege artis θεωρία. Στο δεύτερο κεφάλαιο του έργου, παρατίθενται τα στοιχεία της ευθύνης για σωματική βλάβη/ανθρωποκτονία από αμέλεια, με ιδιαίτερη ανάλυση της εξωτερικής αμελείας, ως άγραφου στοιχείου της αντικειμενικής υποστάσεως. Γενικές αρχές του ποινικού δικαίου, όπως η θεωρία του ισοδυνάμου των όρων, του αντικειμενικού καταλογισμού, της απαγόρευσης αναδρομής, η αρχή της εμπιστοσύνης, η υπαγωγή του ιστορικού συμβάντος σε ξένο τομέα ευθύνης κ.ά. αναλύονται ως χρήσιμα για τη διερεύνηση της ποινικής ευθύνης συμπραξάντων ιατρών εργαλεία. Ταυτόχρονα επιχειρείται και η νοηματοδότηση του προτύπου επιμελείας, η τήρηση του οποίου αποκλείει την ποινική ευθύνη του ιατρού, έστω κι αν η επέμβαση δεν ήταν επιτυχής. Περαιτέρω, ακολουθούν προβληματισμοί που εντάσσονται στην εσωτερική αμέλεια, όπως τα αυξημένα προσόντα του ιατρού, η επικινδυνότητα της ιατρικής πράξης κ.ά. Στο τρίτο κεφάλαιο, με κεντρικό άξονα τη συγκλίνουσα αμέλεια των ιατρών, παρουσιάζεται η οριζόντια και κάθετη κατανομή αρμοδιοτήτων, με ειδικότερη σε κάθε περίπτωση αναφορά και κριτική ανάλυση της νομολογίας εν σχέσει με την ευθύνη (ή μη) των χειρουργών, των αναισθησιολόγων και των ειδικευόμενων ιατρών.

Επιπλέον, μέσα από πρόσφατα νομολογιακά παραδείγματα, διαγράφονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες καταφάσκεται η αμελεία των ειδικευομένων ιατρών. Συμπερασματικώς, επισημαίνεται η εξέχουσας, για την οριζόντια κατανομή αρμοδιοτήτων, σημασίας, αρχή της εμπιστοσύνης, ενώ, στο πεδίο της κάθετης κατανομής αρμοδιοτήτων, μεταξύ ειδικών και ειδικευομένων ιατρών, ιδιαιτέρως θα πρέπει να εκτιμάται και να αξιολογείται από τους εφαρμοστές του δικαίου εάν ο ειδικός ιατρός, όχι απλώς εποπτεύει, αλλά εάν εποπτεύει καταλλήλως, κατά τις επιταγές του άρ. 23 παρ. 3 ΚΙΔ, τον/-ους ειδικευόμενο/-ους ιατρό/-ους.

Το βιβλίο συνιστά ένα εμπεριστατωμένο και χρήσιμο εγχειρίδιο για τον δικηγόρο, τον δικαστή και κάθε μελετητή της ποινικής ιατρικής ευθύνης και των ζητημάτων που ανακύπτουν κατά την επίκληση και εφαρμογή αυτής.

Πρόλογος: Μαύρου - Τσάκου Α.