Εκπαιδευτική Ηγεσία και Διοίκηση

Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που θέλουν να έχουν πληροφορίες σχετικά με το έργο, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του διευθυντή σχολείου.

Ο σκοπός δεν είναι μόνο ο διευθυντής του σχολείου να πληροφορηθεί για τα καθήκοντά του, αλλά και για το πώς θα γίνει αποτελεσματικός στη διάρκεια της θητείας του. Δεν χρειάζεται να έχει μόνο επιθυμία και φιλοδοξία για τη θέση αυτή, χρειάζεται να έχει επίσης και διοικητικές γνώσεις. Η επιτυχία στη διδασκαλία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι θα είναι επιτυχημένος και στη διοίκηση. Η θέση του διευθυντή σχολείου απαιτεί διαφορετικές ικανότητες απ’ αυτές της διδασκαλίας.

Αυτό το βιβλίο με τίτλο «Εκπαιδευτική Ηγεσία και Διοίκηση» γράφτηκε για τους διευθυντές σχολείων, τους συμβούλους, τους προέδρους, τους πρυτάνεις καθώς επίσης και για τους καθηγητές και σπουδαστές, οι οποίοι επιθυμούν να γίνουν ηγέτες του σχολείων και πανεπιστημίων. Απευθύνεται επίσης και σε διευθυντές άλλων οργανισμών παροχής υπηρεσιών. Υπάρχουν μερικές αλήθειες που σχετίζονται με τα άτομα που θέλουν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις.

1. Χωρίς να έχουν τη συναισθηματική, νοητική και φυσική δέσμευση για την ηγεσία που παρακινεί έναν διευθυντή, η πλειονότητα των καθηγητών που φιλοδοξούν για τη θέση αυτή, έχουν μια γενική εικόνα για το τι συνεπάγεται αυτή η εργασία.
Μερικοί από αυτούς είναι ειλικρινείς και θέλουν να βελτιώσουν τις συνθήκες μάθησης των μαθητών, ενώ άλλοι βλέπουν αυτή την άνοδο για να πάρουν μεγαλύτερο μισθό.
2. Προσπαθούμε να πείσουμε τους αυριανούς διευθυντές ότι χωρίς διοικητικές και οργανωτικές γνώσεις δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικοί διευθυντές.
3. Οι αποτελεσματικοί ηγέτες βρίσκουν τρόπους για να ενδυναμώσουν τα άτομα που είναι γύρω τους. Η εποχή που ο διευθυντής ήταν αυταρχικός έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η νέα εποχή για την επιτυχημένη διοίκηση οργανισμών μάθησης βασίζεται στη συνεργασία, στις διοικητικές γνώσεις και στις διαπροσωπικές - συναδελφικές σχέσεις.

Οι διευθυντές λαμβάνουν κάθε μέρα δεκάδες αποφάσεις που σχετίζονται με την εργασία τους. Πολλές από αυτές είναι αποφάσεις ρουτίνας και απαιτούν μόνο γνώση των τρεχουσών πολιτικών και διαδικασιών. Υπάρχουν όμως άλλες αποφάσεις που δοκιμάζουν τα όρια για το τι ο ηγέτης αναμένεται να γνωρίζει. Υπάρχει ένας κώδικας συμπεριφοράς που οι διευθυντές θα πρέπει να χρησιμοποιούν για να καθοδηγήσουν τις ενέργειες όταν έρχονται αντιμέτωποι με συναδέλφους.

Γενικότερα, o σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να βοηθήσει τους ηγέτες των σχολείων να κατανοήσουν καλύτερα και να αποκτήσουν τις ικανότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν στη διοίκηση και στο μετασχηματισμό των σχολείων σε σχολεία υψηλής απόδοσης και ποιότητας. Ο μετασχηματισμός του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι απλό πράγμα. Χρειάζονται πολλές γνώσεις και ικανότητες σε δύο κυρίως κατευθύνσεις.

α. Οι ηγέτες χρειάζονται να δουν με περισσότερη προσοχή γιατί είναι τόσο δύσκολο να αλλάξουν τον οργανισμό - σχολείο. Πρέπει να γνωρίζουν ποιες ενέργειες είναι αποτελεσματικές για να βοηθήσουν τον οργανισμό να γίνει αυτό που θέλουν να είναι.
β. Οι ηγέτες πρέπει να γνωρίζουν γιατί είναι τόσο δύσκολο να αλλάξουν τα άτομα. Χρειάζεται να μάθουν τις ενέργειες που απαιτούνται για να εξυπηρετήσουν τους μαθητές, τους καθηγητές, τις οικογένειες, την κοινότητα και γενικότερα το εκπαιδευτικό σύστημα.

Η πραγματικότητα είναι ότι, ένα σύστημα που εστιάζει την προσοχή του στη συνεχή βελτίωση της μάθησης, της διδασκαλίας και της ηγεσίας απαιτεί περισσότερα από χρόνο και χρήμα.

Συμπερασματικά, αυτό το βιβλίο προσπαθεί να δώσει πληροφορίες σχετικά με το έργο του διευθυντή βοηθώντας παράλληλα κάποιον καθηγητή να συνειδητοποιή¬σει αν μπορεί να ανταποκριθεί στο δύσκολο έργο του διευθυντή. Παράλληλα, δίνει πληροφορίες σχετικά με τα καθήκοντα του διευθυντή σχολείου, καθώς και με το πώς μπορεί να γίνει κάποιος αποτελεσματικός ηγέτης - διευθυντής σχολείου.

Βεβαίως, εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι για να γίνει κάποιος αποτελεσματικός ηγέτης του σχολείου πρέπει να είναι πρώτα και αποτελεσματικός καθηγητής. δηλαδή, να γνωρίζει πώς θα είναι μια διδασκαλία αποτελεσματική. Σ’ αυτό το βιβλίο θα δώσουμε όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να γίνει κάποιος αποτελεσματικός ηγέτης όχι μόνο του σχολείου, αλλά και σε άλλους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών.

Τέλος, πρόσθεσα ένα παράρτημα με θέμα τα πρότυπα της Εκπαιδευτικής Ηγεσίας ISLLC και PSEL.

Το βιβλίο αυτό έγραψα στηριζόμενος στους ώμους πολλών μεγάλων καθηγητών - ερευνητών που συνεχίζουν με κόπο το δύσκολο ερευνητικό τους έργο για την βελτίωση της εκπαίδευσης.

Μύρων Μ. Ζαβλανός Ph.D Αθήνα, 2021