Γενίτσαροι και Μπεκτασισμός

Το Βαλκανικό Ισλάμ αποτελεί ένα δυναμικό κρίκο στην ιστορική πορεία και ανέλιξη των λαών της Βαλκανικής, από τότε που εμφανίζονται οι Οθωμανοί στο χώρο αυτό (14ος αι.) μέχρι σήμερα. Η παρούσα μελέτη, στηριζόμενη στις οθωμανικές κυρίως πηγές, αλλά και στη σύγχρονη βιβλιογραφία, εξετάζει, κατά τρόπο συστηματικό, τους γενεσιουργούς παράγοντες του Βαλκανικού Ισλάμ, οι οποίοι είναι: πρώτο το Σώμα των Γενιτσάρων και δεύτερο ο Μπεκτασισμός. Ως προς τη δομή της, η μελέτη αυτή, αποτελείται από δύο μέρη: Το πρώτο αναφέρεται στη διαχρονική εξέλιξη και δράση του Σώματος των Γενιτσάρων, από την ίδρυσή του μέχρι και την κατάργησή του, το 1826, από το σουλτάνο Μαχμούτ Β', και στις σοβαρές επιπτώσεις που είχε το «γενιτσαρομάζωμα» στον Ελληνισμό και γενικότερα στην αφαίμαξη του χριστιανικού πληθυσμού της Βαλκανικής. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στην παρουσία και δράση του δερβισικού τάγματος των Μπεκτασήδων στο βαλκανικό χώρο, στην χρησιμοποίησή του από τους οθωμανούς σουλτάνους για την υλοποίηση της πολιτικής του εξισλαμισμού-εκτουρκισμού των χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής αυτής, και στη συμβολή του να αποκτήσει το Βαλκανικό Ισλάμ ορισμένα χαρακτηριστικά, εκλαϊκευμένης μορφής, του ισλαμικού μυστικισμού, που εξακολουθούν να είναι εμφανή ακόμη και σήμερα. Η μελέτη ολοκληρώνεται με την αποτύπωση της γενικής εικόνας που παρουσιάζει ο Μπεκτασισμός, στα πλαίσια του Βαλκανικού Ισλάμ, από την κατάργηση του υπαρκτού σοσιαλισμού και μέχρι σήμερα.