Αετοί και άγγελοι

Η Τζέση είναι νεκρή. Αυτοπυροβολήθηκε την ώρα που μιλούσε με τον Μαξ στο τηλέφωνο.

Στη σχολική του ηλικία αποτυχημένος, σπυριάρης και υπέρβαρος, ο Μαξ κατάφερε να αναβαθμίσει τον εαυτό του σε ένα έργο ζωής: έναν νομικό καριέρας. Μέσα σε δέκα χρόνια πάλεψε κι έφτασε στον Όλυμπο του Διεθνούς Δικαίου, απ’ όπου η κοινωνία των εθνών φαντάζει σαν παρέα παιδιών που ρίχνουν άμμο το ένα στα μάτια του άλλου.

Τότε όμως εμφανίστηκε και πάλι η Τζέση και μαζί της το μόνο πραγματικό αίσθημα στη ζωή του Μαξ: η χωρίς όρια αγάπη για μια κοπέλα που διακινεί ναρκωτικά, χαμένη στον παιδικό της κόσμο. Όταν η Τζέση πεθαίνει, ο Μαξ παρατάει τη δουλειά του. Κάθεται στη
Λειψία, και αποφασίζει να υπολογίσει το υπόλοιπο της ζωής του με μέτρο την ποσότητα κοκαΐνης που μπορεί να αγοράσει. Ο Μαξ έχει φτάσει στο τέλος...

Κι αυτή είναι μόνο η αρχή του "Αετοί και Άγγελοι". Το πρώτο μυθιστόρημα της Γιούλι Τσε είναι καταιγιστικό, διεισδύει κάτω από τη σάρκα σε κάθε γωνιά της ψυχής. Σκληρό και συνάμα τρυφερό, αδυσώπητο και φοβισμένο, βγάζει φωτιές ακόμα κι από την πιο αφανή λεπτομέρεια.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Από μερικά μυθιστορήματα που μεταφράζονται στη γλώσσα μας γίνεται φανερό πως κάτι κινείται στη γερμανική λογοτεχνία. Οι κλασικοί συγγραφείς, σαν τον Γκύντερ Γκρας που τώρα εκδίδει την αυτοβιογραφία του, ό,τι είχαν να πουν το είπαν, δίνοντας τόπο στους νέους οι οποίοι κομίζουν καινούργια πράγματα. Ορισμένοι από αυτούς τους νέους συμβαίνει να είναι γυναίκες. Γνωστή σε μας είναι η Τζένι Ερπενμπεκ που η νουβέλα της Ιστορία του γερασμένου παιδιού (βλέπε «Τα Βιβλία» της 9ης Ιανουαρίου 2005) εκδόθηκε από την Ινδικτο. Για αυτήν επισημάναμε πως «είναι γραμμένη σε μια πρωτότυπη γραφή που απέχει από την παραδοσιακή» και προειδοποιούσαμε τον αναγνώστη πως «θα δυσκολευθεί να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο κείμενο». Το ίδιο πάνω-κάτω μπορούμε να πούμε και για μιαν άλλη πρωτοεμφανιζόμενη στην Ελλάδα, τη Γιούλι Τσε (Βόννη, 1974) που έχει σπουδάσει νομικά και τυγχάνει κάτοικος Λειψίας. Το Αετοί και άγγελοι εκδόθηκε το 2001 κι έχει αποσπάσει αρκετά βραβεία, ανάμεσά τους το Γερμανικό Βραβείο Βιβλίου, το Λογοτεχνικό Βραβείο Βρέμης, το Λογοτεχνικό Βραβείο Rauris και άλλα που δεν γνωρίζουμε τη βαρύτητά τους.

Το παρόν μυθιστόρημα κατά το Der Spiegel «έχει την παραισθητική δύναμη ενός εφιάλτη», την Bild «είναι το θρίλερ της χρονιάς» και τους Financial Times «συντηρεί την αγωνία με κομμένη την ανάσα». Τέτοιοι επαινετικοί χαρακτηρισμοί μπαίνουν στα οπισθόφυλλα των βιβλίων, τυπώνονται στα δελτία Τύπου ή σε διαφημιστικές καταχωρίσεις και ενδεχομένως προκαλούν το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Σε περίπτωση απογοήτευσης όμως η αξιοπιστία και το κύρος των εκδοτών που τους δημοσιοποιούν κινδυνεύουν, το ίδιο και η φήμη του συγγραφέα. Τι συμβαίνει, λοιπόν, με το Αετοί και άγγελοι;



Πρώην δικηγόρος



Η ιστορία αρχίζει όταν ο Μαξ, ένας πρώην επιτυχημένος δικηγόρος, ηλικίας τριάντα και κάτι, που έχει εγκαταλείψει τη δουλειά του εξαιτίας της αυτοκτονίας της Τζέσι, της αγαπημένης του, περιμένει στο σπίτι του την Κλάρα, φοιτήτρια ψυχολογίας, η οποία έχει εκπομπή στο ραδιόφωνο και τις νύχτες τής τηλεφωνεί ο κάθε πικραμένος για να της εξομολογηθεί τον πόνο του. Ο Μαξ που βρίσκεται υπό την επήρεια κοκαΐνης τής αφηγείται στη συνέχεια την ιστορία του με την Τζέσι. Με αλλεπάλληλες βουτιές στο παρελθόν μαθαίνουμε τα σχολικά χρόνια του Μαξ, της Τζέσι και του Σέρσαχ, γιου πέρση διπλωμάτη, μα και τα νεανικά. Η Τζέσι είναι βαποράκι, προμηθεύει ναρκωτικά σε όποιον μπορεί να πληρώσει, υπηρετεί την επιχείρηση που ανήκει στον πατέρα της. Αυτό όμως που ενοχλεί τον Μαξ είναι το ειδύλλιο ανάμεσα σε αυτή και στον Σέρσαχ: ζηλεύει. Η Κλάρα τού ζητάει να δώσει μιαν εξήγηση της αυτοκτονίας της αγαπημένης του, αν ήταν πράγματι αυτοκτονία και όχι δολοφονία, και του αποκαλύπτει - ως ψυχολόγος που είναι - πως η Τζέσι τον εκμεταλλευόταν, τον ωθούσε να κάνει δουλειές για λογαριασμό της. Ισως θύμα εκμετάλλευσης να ήταν και ο Σέρσαχ, βαποράκι επίσης.

Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίζει την ιστορία ως μπαλάντα του Μαξ και της Τζέσι. Το μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται σε δύο πόλεις, τη Λειψία και τη Βιέννη, μπορεί να εκληφθεί ως αστυνομικό, ως κοινωνικό (η εκπομπή της Κλάρας απευθύνεται σε μοναχικούς και απελπισμένους, σε αυτήν παρουσιάζεται ένας μίζερος κόσμος), ως ερωτικό βεβαίως, αλλά και ως πολιτικό. Εδώ η πολιτική μπαίνει στην ιστορία μέσω των Σέρβων του Αρκάν, του γνωστού εθνικιστή οπλαρχηγού, ο οποίος υπήρξε μέλος του οργανωμένου εγκλήματος, πήρε μέρος στις μάχες του εμφυλίου της Γιουγκοσλαβίας και αργότερα δολοφονήθηκε. Τελικά πρόκειται για ένα αρκετά ενδιαφέρον αφήγημα που διαθέτει δράση και ενίοτε διακρίνεται για την ποιητικότητά του. Ακόμη, χάρη σε έναν σκύλο, τον Ζακ Σιράκ, η συγγραφέας έχει την ευκαιρία να ελαφρύνει τη σοβαρότητα του θέματος προσθέτοντας χιούμορ σε μια ιστορία αίματος. Το βιβλίο της Γιούλι Τσε είναι αξιανάγνωστο και μάλλον θα ξανακούσουμε να γίνεται λόγος για αυτήν.



Φίλιππος Φιλίππου (συγγραφέας)

Το ΒΗΜΑ, 01/10/2006