Το ον και η ουσία

Όλα τα πράγματα, όσο και αν διαφέρουν κατά τα άλλα μεταξύ τους, έχουν τουλάχιστον αυτό κοινό: όλα τους υπάρχουν, όλα τους είναι όντα. Η ύπαρξη είναι μια ιδιότητα τόσο καθολική, ώστε σπανίως στρέφουμε την προσοχή μας σε αυτή. Και όμως, εάν επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τί σημαίνει το να υπάρχει κάτι, ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες που μοιάζουν ανυπέρβλητες. Ο Αριστοτέλης παρατηρεί: διαφεύγει τί το ον και τις η ουσία των όντων. Η δυτική φιλοσοφία -αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη- αναγνώρισε το πρόβλημα της ύπαρξης ως το θεμελιωδέστερο φιλοσοφικό πρόβλημα και επιχείρησε με διαδοχικές προσπάθειες να το προσεγγίσει, να το θεματοποιήσει και να το εννοιολογήσει.

"Το Ον και η ουσία", έργο ενός από τους σημαντικότερους ιστορικούς της φιλοσοφίας, του Γάλλου Ετιέν Ζιλσόν, παρουσιάζει με τρόπο κριτικό και συστηματικό την ιστορία του προβλήματος της ύπαρξης στη δυτική φιλοσοφία από την αρχαιότητα μέχρι και τον εικοστό αιώνα. Πέρα όμως από την καθαρά ιστορικοφιλοσοφική του αξία, το βιβλίο μπορεί, χάρη στο εύρος της προοπτικής του και τον πλούτο των εξεταζόμενων ζητημάτων, να λειτουργήσει ως μια εισαγωγή στη γλώσσα και τη μεθοδολογία της πρώτης φιλοσοφίας, μεταφυσικής ή οντολογίας: της φιλοσοφικής εκείνης μάθησης δηλαδή που ζητά να κατανοήσει τί σημαίνει το να υπάρχει κάτι, το να είναι ένα πραγματικό ον.