Λένιν 2017

Η πρωτοτυπία και η σημασία του Λένιν ως επαναστάτη ηγέτη συνδέεται συνήθως με την κατάληψη της εξουσίας το 1917. Όμως, όπως υποστηρίζει ο Σλάβοϊ Ζίζεκ σε αυτή τη νέα μελέτη και συλλογή πρωτότυπων κειμένων, το αληθινό μεγαλείο του Λένιν μπορεί να ιδωθεί καλύτερα τα δύο τελευταία χρόνια του πολιτικού βίου του. Η Ρωσία είχε ξεπεράσει μια ξένη εισβολή, ένα εμπάργκο και έναν τρομακτικό εμφύλιο πόλεμο, καθώς και εσωτερικές εξεγέρσεις όπως στην Κρονστάνδη το 1921. Αλλά το νέο κράτος ήταν εξαντλημένο, απομονωμένο και αποπροσανατολισμένο μπροστά στην παγκόσμια επανάσταση που έμοιαζε να υποχωρεί. Έπρεπε να αναζητηθούν νέοι δρόμοι, σχεδόν από την αρχή, ώστε να επιβιώσει το σοβιετικό κράτος και να φανταστεί κάποια εναλλακτική πορεία προς το μέλλον. Με τη χαρακτηριστική του ζωντάνια και την προκλητική του οξυδέρκεια, ο Ζίζεκ υποστηρίζει ότι το θάρρος του Λένιν ως πολιτικού ηγέτη βρίσκεται στην ετοιμότητά του να αντιμετωπίσει αυτή την πραγματικότητα της υποχώρησης νηφάλια και κατά πρόσωπο.

Σήμερα, η αριστερά βρίσκεται σε μια κατάσταση που μοιάζει αλλόκοτα με εκείνη που γέννησε τον λενινισμό, και καθήκον της είναι να επαναλάβει τον Λένιν. Αυτό δεν σημαίνει μια επιστροφή στον Λένιν. Επαναλαμβάνω τον Λένιν θα πει δέχομαι ότι «ο Λένιν είναι νεκρός», ότι η συγκεκριμένη λύση του απέτυχε, και απέτυχε μάλιστα τερατωδώς. Επαναλαμβάνω τον Λένιν σημαίνει ότι χρειάζεται κανείς να διακρίνει ανάμεσα σε ό,τι όντως έκανε ο Λένιν και το πεδίο δυνατοτήτων που διάνοιξε, να αναγνωρίσει την ένταση στον Λένιν ανάμεσα στις πράξεις του και μια άλλη διάσταση, τι «περισσότερο υπήρχε στον Λένιν από τον ίδιο τον Λένιν». Επαναλαμβάνω τον Λένιν θα πει επαναλαμβάνω όχι ό,τι έκανε ο Λένιν, αλλά ό,τι απέτυχε να κάνει, τις χαμένες του ευκαιρίες.
Σ. Ζίζεκ