Ιταλικοί αντικατοπτρισμοί

[...] Δεν είμαι ενήμερος πόσο η νεώτερη Ελλάδα, ως χώρα, έχει απεικονιστεί στα έργα των Ιταλών λογοτεχνών όμως την έλξη, που ασκεί η Ιταλία στους Έλληνες λογοτέχνες θα τη χαρακτήριζα... ερωτική. Κάθε άξιος λογοτέχνης μας αισθάνεται την ανάγκη να κάνει τον πνευματικό "μήνα του μέλιτος" στην Ιταλία. Στο οδοιπορικό αυτού του ταξιδιού, μέσα στην έξαρση του έρωτά του, την εξιδανικεύει όπως ο εραστής την αγαπημένη του. Σχεδόν κάθε άξιος ταξιδευτής θ' αφιερώσει σελίδες στην παραμονή του στην Ιταλία. Θυμίζω τις μοναδικές για τη λυρική θέρμη τους περιγραφές του Ζαχαρία Παπαντωνίου, του Κώστα Ούράνη, του Κύρου Κύρου, του Νίκου Καζαντζάκη, του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, του Φώτου Πολίτη, βέβαιος πως ξεχνώ τους περισσότερους.

Έχει καθιερωθεί, όταν αναφέρεται κάνεις στην Ελλάδα να εγκωμιάζει το φώς της· εγώ, από το ταξίδι μου στην Ιταλία, κράτησα στη μνήμη τις μικρές ώρες της νύχτας στη Ρώμη, όπου οι κρήνες της, καθώς ξεχύνουν μια μελωδία, σε παρακινούν σ' ένα παρελθόν γεμάτο μυστήριο, - με ερωτευμένες πυργοδέσποινες, με σιδερόφραχτους Ιππότες να παίρνουν το γάντι της αγαπημένης τους, που το ρίχνει στα θηρία, για να δοκιμάσει τη δύναμη του έρωτά τους, με σταυροφόρους και τυχοδιώκτες, με ζηλωτές του Χριστού και δολοφόνους, με καπάτσους Πάπες και λεπταίσθητους Μαικήνες...

Λένε πως, όταν ρίξεις νόμισμα στη Fontana di Trevi, σε ελκύει να ξαναεπισκεφτείς την Αιώνια Πόλη. Το έχω ρίξει στο μοναδικό ως τώρα ταξίδι μου, περιμένοντας ακόμη να νιώσω τον οίστρο της αποδημίας. Το οραματίζομαι σαν ένα ταξίδι σε μια χώρα μαγείας, με συνταξιδιώτες όσους προηγήθηκαν, επιβεβαιώνοντας τη ρήση του Νίκου Καζαντζάκη πως "κάθε άξιος ταξιδευτής δημιουργάει τη χώρα όπου ταξιδεύει...".

(από τον πρόλογο του Τάσου Αθανασιάδη)