Ο δεύτερος δειπνοσοφιστής

Ο Δειπνοσοφιστής, επώνυμος αυτή τη φορά, φωτίζει τις συνήθειες διατροφής των Ελλήνων αλλά και άλλων λαών στο πέρασμα του χρόνου. Χωρίζεται το περιεχόμενο του βιβλίου σε τρία βασικά κεφάλαια που περιλαμβάνουν εκτός από συνταγές, πληροφορίες για ό,τι αφορά τον κόσμο της γαστρονομικής απόλαυσης.





Πρότυπο ζωής υπήρξαν για τον Χρίστο Ζουράρι οι αλεξανδρινοί «Δειπνοσοφιστές» του Αθήναιου, όπως αντιλαμβανόμαστε από το μανιφέστο του πρώτου, «σκέτου» Δειπνοσοφιστή, που κυκλοφόρησε πριν από λίγα χρόνια. Εξέλιξη του μοντέλου αυτού είναι ο δεύτερος Δειπνοσοφιστής, κατά τι μεγαλύτερος σε ηλικία, «παλαίμαχος των ευωχιών και των συμποτικών αγώνων», δάσκαλος τρόπον τινά της αρμονίας και της ηθικής των γεύσεων. Ένα είδος γκουρού για τους αμύητους, τους εταίρους που ήλπιζε άλλωστε εξαρχής να στρατολογήσει αναλύοντας την κοσμοθεωρία τού συμποσιάζεσθαι.

Είναι μια θεώρηση της νεοελληνικής πραγματικότητας μέσω των γαστριμαργικών και άλλων συμπεριφορών μας που έχουν σχέση με το τραπέζι και την τροφή. Κοντολογίς, πες μου τι τρως να σου πω ποιος είσαι. Ο Ελύτης, λόγου χάρη, ­ αντιγράφουμε από το βιβλίο ­ «δεν ήταν μάγειρας. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να γράψει μια μεγαλοφυή συνταγή», όπου ευλόγως «ανάγει ένα εδώδιμο προϊόν, το σύκο, σε συστατικό στοιχείο της κοσμικής αρμονίας». Διότι, όπως έχει ήδη εκτενώς αναλυθεί, «ο Ελύτης κήρυξε, με ένθεο ζήλο, την ιερότητα του φυσικού κόσμου. Ξαναδιατύπωσε την ουσία του αρχαιοελληνικού "κόσμου" (...). Από την κοσμολογία αυτή απορρέει και η "ηθική" του Ελύτη». Διότι η κουζίνα και η διατροφή εν γένει εκλαμβάνεται στο βιβλίο του Ζουράρι ως ένα ζήτημα ηθικής, ως «διαδικασία εκκοινωνικεύσεως» και ως «επίτευγμα και επιστέγασμα πολιτισμού». Μάλιστα, εξετάζοντας τα ιερά και τα όσια της διατροφής των ελλήνων συμποτών από τον αρχαιοελληνικό κόσμο ως την ελληνορθόδοξη εποχή, ο Ζουράρις καταλήγει ότι «η κουζίνα, τελικά, είναι ανθεκτικότερη από τη θρησκεία».