Achtung

ΚΡΙΤΙΚΗ



Κι εγώ δεν ξέρω ή κάνω πως δεν ξέρω τι είχε κατά νου ο ποιητής όταν μετέφραζε το στίχο για την προμετωπίδα του πρώτου ημερολογίου καταστρώματος. Θα ήθελα να πιστεύω πως, αφού αναρωτιέται το 1940 διά στόματος Holderlin, δεν θα είχε αντίρρηση και για το 2006· και επιπλέον, πως θα εκπλησσόταν -ευχάριστα ή δυσάρεστα, επίσης δεν ξέρω- μόλις ανακάλυπτε ότι σε αυτή την περίπτωση ο ποιητής είναι μονιά κρυφού νερού που σεφερίζει. Ο νέος ποιητής ονομάζεται Βασίλειος Ζούβιας, η ποιητική συλλογή φέρει τον ξενικό αλλά και τόσο οικείο τίτλο «Achtung» και μέσω αυτού μας εφιστά την προσοχή στο περιεχόμενό της: 21 ποιήματα εκτείνονται ή μάλλον συμπυκνώνονται σε 33 σελίδες. Οι μετρικές και μετρημένες επιλογές του ποιητή φανερώνουν έναν τεχνίτη που κινείται άνετα από τον ελεύθερο στον ομοιοκατάληκτο στίχο και επιλέγει να πλέξει στο πλαίσιο ακόμη και ενός ποιήματος πολλαπλές μετρικές μορφές. Εκζήτηση στο λόγο, στόμφος, περίτεχνες συντάξεις και εκφράσεις αποφεύγονται συστηματικά. Ο ποιητικός λόγος ακούγεται με τη συνοχή του πεζού στο αντηχητικό καλούπι της έμμετρης μουσικής φράσης.

Ο ποιητής που σιωπούσε καιρό πριν φύγει, λέει πως οι τίτλοι στα «Περιεχόμενα», άμα τους διάβαζες στη σειρά, έφτιαχναν ένα καινούριο ποίημα -το πιο όμορφο ποίημα, χωρίς λόγια περιττά, χωρίς φιλολογία, χωρίς φτιασίδια. Και επειδή ο ποιητής ξέρει τι λέει: Bravo, Charlie, Foxtrot, Hotel «L' amour», Juliet, Ναυτίλος, November in London, Ανεμόεσσα, Yankee, Zulu, Αρσινόεια, Φενταγίν, Τούνελ, Προς ευχή, Voltage, Minus infinity, Radio silence, Ενα, Ταξιδεύω, Μήτρα, Rainy day women, Plus minus, Mirrororrim, Στράτα θαλασσινή, Achtung. Μετά βίας συγκρατώ το χέρι μου να μη γράψει δίπλα σε καθέναν από τους τίτλους έναν πλαγιότιτλο ή λοξό τίτλο που θα κεφαλοποιούσε εξίσου βραχυλογικά το νόημα του ποιήματος. Θα σταθώ μόνο λίγο στο ποίημα που επιγράφεται «Στράτα θαλασσινή» (μια ευθεία αναφορά στον Στρατή Θαλασσινό, ένα από τα σεφερικά ποιητικά προσωπεία) μόνο για να δικαιολογήσω κάπως την οφειλή με την οποία χρέωσα το νέο ποιητή. Αφού ο ποιητής μάς βομβαρδίσει κυριολεκτικά με τις αναγνωστικές αναμνήσεις του από το σεφερικό έργο, οι οποίες, ωστόσο, δείχνουν ακριβώς το δόκιμο αναγνώστη που ανακαλύπτει τις εμβληματικές εικόνες -τα οικόσημα, θα έλεγα- αυτού του έργου, γράφει πώς βλέπει ένας σημερινός νέος τον Σεφέρη: Τον φαντάζομαι πάντα,/ σιωπηλό γυρνώντας ανάμεσα στους δημογέροντες,/ να βυθίζει την παλάμη του στην άμμο της γλώσσας μας / και να μαζεύει την πούδρα του ήλιου. Παράλληλα, οι οφειλές αυτές αναδεικνύουν την αυθεντική φωνή ενός ανθρώπου που δεν φοβάται να κλέψει αντί να μιμηθεί, κάτι στο οποίο θα τον προέτρεπε και ο ίδιος ο Σεφέρης. Τη φωνή αυτή καλείται να αφουγκραστεί ο αναγνώστης μέσα από τις παραλλαγές σε έναν ελληνικό στίχο. Και θα την αφουγκραστεί διαπιστώνοντας αρετές τις οποίες ο χώρος δεν μου επιτρέπει ούτε να υπαινιχθώ. Εξάλλου, ένας τρόπος ερμηνείας της ποίησης είναι διά/εκ της ποίησης.



ΥΓ.: Είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που για τελευταία φορά μια ποιητική συλλογή με είχε εξαναγκάσει να θυμηθώ ότι το ποίημα διαβάζεται φωναχτά· πόσο μάλλον ότι απευθύνεται κιόλας σε κάποιον. Μπορεί να ήρθε ο καιρός να το ξαναθυμηθούμε όλοι μαζί, εσείς, εμείς και οι ποιητές.



ΤΑΣΟΣ ΤΥΦΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 22/09/2006