Ενάντια στον κινηματογράφο

Οι τέχνες του μέλλοντος θα είναι αναστατώσεις καταστάσεων, ή τίποτα. Η ευτυχία είναι μια καινούργια ιδέα στην Ευρώπη. Εδώ είχε μπει στην πράξη η συστηματική αμφιβολία για όλες τις μορφές ψυχαγωγίας και δουλειάς αυτής της κοινωνίας, μια καθολική κριτική της αντίληψής της για την ευτυχία. Έλεγαν πως η λήθη είναι το κυρίαρχο πάθος τους. Η νιότη κυλούσε ανάμεσα στους διάφορους έλεγχους της παραίτησης. Αυτή η ομάδα βρίσκονταν στο περιθώριο της οικονομίας. Έτεινε προς ένα ρόλο καθαρής κατανάλωσης, και, πρώτ' απ' όλα, ελεύθερης κατανάλωσης του χρόνου της. Η εγκαταλελειμένη λογοτεχνία ασκούσε, εντούτοις, μια αρνητική δράση στο επίπεδο ορισμένων αισθητών σχηματισμών. Η άρνηση του χρόνου και του γεράσματος κατόρθωνε από πριν να απομονώνει τις συναντήσεις μέσα σ' αυτή τη ζώνη, την τυχαία και περιορισμένη, όπου αυτό που έλειπε βιώνονταν σαν ανεπανόρθωτο. Το υλικό του ντοκυμαντέρ θα ήταν λοιπόν αυτή η συγκεχυμένη ολότητα. Η φθορά της τέχνης καθώς επίσης κι όλων των παλιών μοντέλων συμπεριφοράς, είχε σχηματίσει την κοινωνιολογική μας βάση. Μια ταινία τέχνης πάνω σ' αυτή την γενιά δεν θα ήταν παρά μια ταινία πάνω στην απουσία των έργων της. Το μοναδικό ενδιαφέρον εγχείρημα, είναι η απελευθέρωση της καθημερινής ζωής, όχι μόνο μέσα στις προοπτικές της ιστορίας, αλλά για μας και τώρα αμέσως. Είναι η μονότονη κι ανώνυμη ζωή που θα ήθελε να απλωθεί στις διαστάσεις της ζωής του κινηματογράφου. Θα έπρεπε περισσότερο να συλλάβουμε την ολότητα των όσων έχουν συμβεί των όσων απομένει να γίνουν. Κι όχι να προσθέτουμε κι άλλα ερείπια στον παλιό κόσμο του θεάματος και των αναμνήσεων. Υπάρχουν, βέβαια, κυριευμένες συμπεριφορές· αποτελέσματα που μπορούν να ελεγχθούν. Εντούτοις, η πραγματικότητα απ' την οποία πρέπει να ξεκινάμε, είναι το ανικανοποίητο. Η εποχή μας συσσωρεύει εξουσίες, κι ονειρεύεται πως είναι ορθολογική. Συμμετέχει πρώτα, σαν περιπέτεια, μέσα απ' το σύνολο των μύθων που μεταβιβάζονται, απ' τον κινηματογράφο ή αλλιώς· μέσα απ' ολόκληρη τη θεαματική φτώχεια της Ιστορίας. Πριν απ' τη συλλογική κυριαρχία πάνω στο περιβάλλον, δεν υπάρχουν ακόμη άτομα, παρά μόνο σκιές που στοιχειώνουν τα πράγματα που τους προσφέρονται αναρχικά από άλλους. Η κοινωνία επιστρέφει στον εαυτό της την ίδια της την ιστορική εικόνα, που δεν είναι παρά η επιφανειακή και στατική ιστορία των διευθυντών της. Ο τομέας των διευθυντών είναι αυτός ακριβώς του θεάματος. Αυτή η γενική κριτική του διαχωρισμού περιέχει φυσικά, και σκεπάζει ξανά, μερικά ιδιαίτερα δεδομένα της μνήμης. Μια λιγότερο αναγνωρισμένη θλίψη, η συνείδηση μιας περισσότερο ανεξήγητης προσβολής. Στη φτώχεια των μέσων είχε ανατεθεί να εκφράσει χωρίς στολίδια τη σκανδαλώδη φτώχεια του θέματος. Κάθε συνεκτικό καλλιτεχνικό ιδίωμα εκφράζει ήδη τη συνοχή του περασμένου, την παθητικότητα. Η μνήμη και η γλώσσα του φιλμ διαλύονται μαζί. Το θέαμα, σ' όλο του το πλάτος, είναι η εποχή· μέσα της μια ορισμένη νιότη αναγνώρισε τον εαυτό της. Όμορφα παιδιά, η περιπέτεια πέθανε.